ئایندەی کوردستان لە ساڵی 2025وەک پێشمەرگەیەک دەنووسم ..

تێڕوانینێکی گەشبینی بۆ مانەوەی کوردستان بەهێز و بەرگریکار و تێپەڕاندنی قۆناغە هەستیارەکان کە فرەلایانە فشار لە دەرەوە و ناوەوەی عێراق دەکرێتە سەر سیاسەتی تەندرووستی کوردستان کە میکانزمی گەشەستاندن و سەرکەوتن و ئارامی بۆ نەهێڵن بەڵام شۆست خواردوون ..

مایەی گەشبینیمان لە خودی عقیدەی پێشمەرگەیەتیەوە دێت کە بەرگریکارانە لەگشت کایەیەکدا هەموو هەژموونی کوردستان بەڕەوایەتی خەبات و خوێنی شەهیدان و قوربانی میللەت بەرهەم هاتووە دەپارێزین لە ژێر سێبەری ڕابەرایەتیەکی سیاسی حەکیمانە کە دواڕۆژی ڕوون و پەوسەری تونێلەکە بە ڕووناکی دەبینێت ..

هۆشداری و ئاگاداری پێشبینیکردنی داهاتوو قورسە، بەڵام ئەمە کۆ پرسێکن بە باری ئەرێنی و نـــــــــەرێنی لە دەرەوەی بازنەی پەمنی نەتەوەی و نیشتمانی دەپرسین کـــــە بەتایبەتی لە ناوچەیەکی پشێوی وەک ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا سیاسەت کردن قورسە و ئەوەی ڕۆژانە لە ڕاگەیاندن دەیبینین کۆ حزبێک کە ئامانج و ستراتیژەتیان بە مێژووی خۆیانەوە مەبەست لێی کوردستان نەبووە هێندەی بەرژەوەندیان کەسی بێت یان حزبی کە بەکوردی پشتیان پێوە نەئێشاوە ..

هەر شیکردنەوەیەک سەبارەت بە ئایندەی کوردستان لە ساڵی 2025دا دەبێت زۆر هاوکێشە گۆڕاوە ئاڵۆزەکان لەبەرچاو بگرین ، لەوانەش پێشهاتە سیاسی و ناوچەیی و نێودەوڵەتییەکان. و ڕۆڵی قورسی و گران و بەرپرسیارە مەزنەکە دەکەوێتە سەر شانی خاوەن دۆزی حەقیقی کوردستان کە ڕوونە خۆی لە سیاسەتی ڕابەرایەتی پێشمەرگەی سەربەخۆی و هەردوو سەرۆکایەی هەرێم و حکومەت کە دوانەی دینامیک کورد و هێزی دیبلۆماسی کوردستانن ..

بۆ شیکردنەوەی هاوکێشەکان بدەتوانین بە پشتبەستن بە بارودۆخ و ڕەوتی ڕووداوەکانی ئێستا هەندێک ئەگەر وەربگرین:

سیناریۆ ئەگەرییەکان:

①بەردەوامی دۆخی ئێستا:

بابڵێن ڕەنگە کوردستان هەر بەردەوامی دۆخی ئێستای بێت، لەگەڵ هەوڵدان بۆ بەدەستهێنانی دەسەڵاتی سەربەخۆی زیاتر لەچوارچێوەی عێراقدا، هاوکات ڕووبەڕووی ئاستەنگی ئابووری و ئەمنی دەبێتەوە چونکە سستمەکەی توشی شەلەلی میلیشیای بووە و کوردستانیش خۆپارێزانە مامەڵەدەکات بەدڵنیای قۆناغی ڕاگوزەرەو سەردەکەوێت ..

② قوڵبوونەوەی سەربەخۆیی:

لە ئەگەری بەردەوامی دۆخی خاڵی یەکەم باسمان کرد کوردستان شایەنی هەنگاوی بوێرتر دەبێت بەرەو سەربەخۆیی بڕوات ، بە پاڵپشتی زلهێزە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەکان و مەحفەلی نێو دەوڵەتی بە گشتی کە باش لە هاوکێشەی مەزڵومیەتی سەد ساڵەی پێشووی کورد تێگەیشتوون ، لە هەمان کاتدا ئەم سیناریۆیە ڕووبەڕووی بەرخۆدانی توندی حکومەتی عێراق و وڵاتانی دراوسێ ببێتەوە و ناڕازی یان هەوڵی ئەلنگاری نانەوە دەکەن بە تایبەت ئەگەر دۆخیان وەک خۆیان ووڵاتەکانلەناوخۆیاندا تێکنەچێت تا نەپەرژێنە سەر کوردستان ،ئەمەش بەشێک لە ستراتیژیەتی گۆڕانکاری ڕۆژهەڵاتی ناوەراست ..

③ تێکەڵبوونى گەورەتر لەگەڵ عێراق :

گریمان ڕەنگە فشار بخرێتە سەر کوردستان بۆ ئەوەى زیاتر تێکەڵاوبوون لەگەڵ حکومەتى عێراق لە بەغدا، ئەمەش ڕەنگە دەستکەوتە سیاسی و ئابورییەکانى بشێوێنێت ئەگەر هەمان ئەو سیاسیانەی لە بەغدادا حکوم دەکەن ،لە ئەگەری گۆڕانکاریشیان هەنگاوی بەرفراوانتری ناونانی سستمی کۆنفدرالیەت بێت ..

④ ململانێی چەکداری دوور لە کوردستان :

ڕەنگە ناوچەکە بینەری ململانێیەکی چەکداری نوێ بێت، ئەمەش کاریگەری زۆری لەسەر ئایندەی کوردستان دەبێت
هۆکارە کاریگەرەکان:

🔸پێشهاتە سیاسییەکانی عێراق:
سەقامگیری حکومەتی عێراق و توانای بەڕێوەبردنی هەمەجۆریی نەتەوەیی و تائیفی لە وڵاتدا، کاریگەری گەورەی لەسەر ئایندەی کوردستان دەبێت ئەمەش با بڵێن دڵنیا بین ڕوو نادات چونکە تاکی سیاسی عەرەبی عێراقی هێشتا لۆژیکی معاویە و حسێنە کێشمەکێشی بەرەوپاش چوونیانە …

🔸پەیوەندی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ:
پەیوەندی لەگەڵ تورکیە و ئێران و سوریا ڕۆڵێکی یەکلاکەرەوەی دەبێت لە دیاریکردنی ئایندەی کوردستان کە ئەوانیش لە دۆخی ناجێگیردان بۆ شەش مانگی داهاتوو چۆن و چی ڕوودەدات لە ناویاندا ..

🔹پاڵپشتی نێودەوڵەتی:
پاڵپشتی نێودەوڵەتی بۆ کوردستان بەتایبەتی لەلایەن ئەمریکا و وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا فاکتەرێکی یەکلاکەرەوە دەبێت بۆ داڕشتنی ئایندەی کە سەرکردایەتی کوردستان دایرشتووە ..

🔹دۆخی ئابوری:
بارودۆخی ئابوری کوردستان و عێراق کاریگەری زۆری لەسەر سەقامگیری سیاسی و کۆمەڵایەتی دەبێت بۆ ناوخۆی خۆیان و ناوچەکە و ووڵاتانی جیهان و بابەتی ووزە و جوگرافیای کۆنفدرالیەتی ووزەی جیهانی و ڕێگەی گواستنەوەکان و گرنگی زۆنەبەرفراوانی ئارامی کوردستان ڕۆڵی خۆی هەیە و دەبێت لە داهاتوو ..

🔸گۆڕانکاری کەشوهەوا:
گۆڕانکاری کەشوهەوا ڕەنگە کاریگەری لەسەر کشتوکاڵ و سەرچاوە ئاوییەکانی ناوچەکە هەبێت، ئەمەش ئاستەنگە ئابووری و کۆمەڵایەتییەکان زیاتر دەکات لە عێراقدا بەڵام بە ڕێژەیەکی بەرز کوردستان بێجگە لە هەردوو ئاوی رووبار و ژێر زەوییەکان باشترین ستراتیژیەت بنیات نانی بەنداو و سکر و پۆندەکانە بۆ گلدانەوەی ئاوی باران و ووشکە ڕۆکانی کوردستان کە لە کاتی ووشکە ساڵی دەزانین چەند گرنگن ..، چونکە عێراق بەهۆی ووشکەساڵیەوە ڕەوی دانیشتوانیشی لێ ڕوودەدات لە داهاتوودا.

ئالنگاریە سەرەکیەکان :

1.ئاسایش:
ئەو هەڕەشەی تیرۆر و جیابوونەوە و ناکۆکییە ناوچەییەکان ئالنگاری گەورەن بۆ ئاسایش و سەقامگیری کوردستان دروست دەکەن کە بە دەستی پتەوو بەهێزەوە هەمیشە ڕێگری کراوە لەلایەن حکومەت و هێزە ئەمنیەکان و پلانەکانیان تێکشکاندوون و سەرکەوتوانە بووین و دەبین لە داهاتوودا ..

2.ئابووری:
پشتبەستن بە نەوت و هەڵاوسانی نرخەکانی، جگە لە نەبوونی وەبەرهێنان، ئالنگاریەکی گەورەی ئابووری پێکدەهێنن بەڵام پلانی پشت بەستن بە پلانی سەرۆک وەزیران بەرێز مسروربارزانی لە بوری کشتوکاڵ هەنگاوی چەندی جۆرییە بۆ بەهێز بوونی ئابووری کە لە داهاتوو تا ڕادەیەک لە هەیمەنەی بەغداش دێتە دەرەوە ،

3سیاسەت:
ناکۆکییە سیاسییە ناوخۆیی و دەرەکییەکان ڕێگرن لە پێشکەوتن بەرەو گەیشتن بە ئامانجە نیشتمانییەکان کە کورد ووتەنی چەپڵە بە دەستێک لێنادرێت کەواتە گەڕانەوە بۆ یەکریزی بەهێزی کوردستان و لەساڵی داهاتوو بە غیابی چەند کەسێکی نەرێنی ئەو یەکریزیە دێتە دی .،

🔷دەرفەتەکانی داهاتوو:

• سامانی سروشتی: کوردستان خاوەنی سامانی سروشتی دەوڵەمەندە، وەک نەوت و غاز، کە دەتوانێت بزوێنەرێک بێت بۆ گەشەی ئابووری و کشتوکاڵ و بەرهەمێنانی ناوخۆی کە کاری تێدا کراوە .گەشەدەکات *گەشتیاری: کوردستان خاوەنی جوانی سروشتی و میراتێکی دەوڵەمەندی کولتوورییە، ئەمەش وای لێدەکات ببێتە شوێنێکی گەشتیاری ئومێدبەخش لە ناوچەیەکدا کە شەڕ چواردەوری ئەنجن ئەنجن‌کردووە .. *پەروەردە: گەشەکردن و پێشکەوتن لە پەروەردەدا دەتوانێت بەشداربێت لە بنیاتنانی کۆمەڵگەیەکی مەدەنی بەهێز کە بنەمایی نیشتمانی و نەتەوەی و پێکەوەژیان بکرێتە ستراتیژیەتی .. لە کۆتاییدا: ئایندەی کوردستان بە نادیاری نامێنێتەوە چونکە زیاتر لە چەندین ووڵات دەزانن ڕۆژهەڵاتی ناوەراستی داهاتوو بێ ڕۆڵی کورد سەقامگیر نابێت بەڵام پڕە لە دەرفەت و ئالنگاری . بۆ گەیشتن بە پێشکەوتن و خۆشگوزەرانی، پێویستە کوردستان و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی پێکەوە کار بکەن بۆ بنیاتنانی داهاتوویەکی ئەمن و خۆشگوزەرانی بۆ کوردستان و گەڕانەوە بۆ بەڵگەنامەی نیشتمانی کە بەڵگەی ریفراندومەکەی کوردستانە .. کوردستان رزگار و سەربەخۆ
  Garmiyan Salahaalden
  ……… تێبینی گرنگ:
  *ئەم شیکارییە لەسەر بنەمای ئەو زانیاریانەی کە تا ئەمڕۆ لەسەر ڕووداوەکان کە هەیە ڕەنگە چاوەڕوانییەکان لەگەڵ گۆڕانی بارودۆخەکاندا بگۆڕدرێن.. بە تایبەت لە ئێستادا سەرکردایەتی کورد درووست کاری حەدەسن ..
  بۆیە هەر کاتێک بۆ هەر کەسێکمان گرنگە لە نزیکەوە بەدواداچوون بۆ پێشهاتەکانی ناوچەکە بکەین بۆ ئەوەی وێنەیەکی ڕوونتر لە داهاتووی کوردستان بەدەست بهێنین. ڕەشبینی فرێدەن و بڕواتان بە ڕاگەیاندنی دژ و دۆڕاو و ئیرهابی فکری نەبێت ..بۆیە بۆ هەڤاڵانی کە قوڵ و بە فۆڕمی قورس دەنوسن پێویستە زیاتر دەربارەی بابەت گەلێکی دیاریکراو بنوسن بۆ نموونە:
• دیارترین ئاستەنگەکانی بەردەم ئابوری کورد چین؟
• پێشهاتە سیاسییەکانی عێراق چۆن کاریگەرییان لەسەر ئایندەی کوردستان هەیە؟ ٭ دەرفەتەکانی هاوکاری لە نێوان کوردستان و وڵاتانی دراوسێ چین؟ هەر پرسیارێکی تر کە هاتە مێشکت دەتوانیت بیکەیت بەڵام بیرت بێت وەک پێشــــــــــــمەرگەیەک بنوسە بڕوات بە ئایندەی نیشتمانت بێت کە هەمیشە هەولێر لە هەرچوار پایتەختی ووڵاتانی داگیرکاری کوردستان بەهێزترە …

پێشمەرگەی براتان گەرمیان صلاح الدین
2024.12.25