ئەم ژ مرۆڤاتیێ ھاتینە بشاڤتن

بەیارێ زاویتەیی
کا مرۆڤاتی د کیش قونجالکێ دا مایە؟ کا ئەو دلێن دلۆڤان کیڤە بەرزەبوون، چاوا دل د سینگان دا بوونە بەرێن رەق، مزگەفت ل رۆژێن ئەینی ژ نڤێژکەران د داگرتینە و دل ژ دلۆڤانیێ د ڤالانە، مانە دلێن بێ دلۆڤانی و نڤێژ ل جھەکێ کۆم نابن وەکو مەلا و دیندار دبێژن؟ ئەم ژ مرۆڤاتیێ ھاتینە شویشتن و چاڤێ مە یێ ل “کافران” دلۆڤانیێ ب مە ببەن، ئەو ژی نە ژبەر چاڤێن مە یێن رەش و بەلەک، بەلکو ژبەر بەرژەوەندێن دونیایێ، چاوا وەسا زوی مرۆڤاتی و دلۆڤانی ژ دەردۆرێن مە رەڤین؟ ئەم ھەر سال سالڤەگەرا شۆرەشان ساخ دکەین یێن مە ژ بۆ مرۆڤاتیێ کرین، مە چەند مرۆڤاتی ژ وان شۆرەشان وەرگرت؟ چاوا وەسا زوی ژ بیرا مە چوو کو کەلەخێن مە ببوونە خوارنا دڕندنان و کێز و مشک و ماران، ھەتا ئەڤرۆ د دەریایێن دونیایێ ژی دا ئەم بووینە شیڤا ماسیان! ھەمی دەمان دەستێن مە بەر ب ئاسمانی دبلندن و نەوازشان بۆ خودێ دبەین کو دلۆڤانیێ ب مە ببەت، مانە خودێ گۆتیە ئەز چو مللەتان ناگوھۆرم ھەتا ئەو ب خوە خوە دگوھۆرن؟ ما ھیڤیەک د مللەتەکێ چڤێل دا ھەیە کو خوە ل سەر مافێ خوە بێدەنگ بکەت؟ مللەتەکێ بەتران بووی کو نوکە ببیتە دویڤەلانکێ حزبا ئیبلیسی، ئێک ب ناڤێ پێشکەفتنێ و سەردەمیێ عاقلی بفرۆشتە مە و ھندەک ب ناڤێ خودێ و پێغەمبەران خوە ل بەر دلێن مە شرین بکەن و ئێک ب ناڤێ وەلاتپارێزیێ ل سەر بەرژەوەندێن خوە یێ رژد بیت. سیاسیێن فاشل دبنە ئەگەرێ مرنا دلۆڤانیێ، ھوین چەند نێزیکی رەوشا خەلکینە و ژ رۆندکێن دایکان و ھەڤژینان ل کیڤە نە یێن لاو و ھەڤژینێن خوە کرینە قوربانی ڤێ ئاخێ؟ ھوین چەند ھزرا وان زارۆیان دکەن یێن ل سنۆرێن وەلاتێن کافران بێ نان و ئاڤ ماین؟ و چەند بەحسێ وان کەسان دکەن یێن ل بەر گەرما ھاڤینێ دنڤن؟ بکەنە کەنی ئەزبەنی ژ دل بکەنە کەنی، ھەوە بەفر ل بەر مە یا کریە تەنی، مافێ تەیە چونکو مە ب خوە د دەستێن ھەوە دا خوە کریە کویلە و ئەم د رازینە! مرۆڤاتی کیڤە چوو؟ دلۆڤانی کیڤە چوو یا خودایێ مەزن دایە مری و زیندیان، دا ھندەک مرۆڤێن ژ ھەستا مرۆڤان دڤالا دەستھەلاتێ ل بەندێن خودێ بکەن؟ ما چ جوداھی د ناڤبەرا ھەوە و وی دا ھەیە یێ ب ناڤێ خودێ سەران دبڕیت، کەنگی ریھێن درێژ بووینە پاسپۆرت بۆ چوونا بەھشتێ؟ کەنگی شڤانیا پەزی بوویە پیڤەرێ وەلاتپارێزیێ؟ چاوا پارە بوویە پیڤەرێ ماقویلیێ و تێگەھشتنێ و یێ ھەژار ژی بیت گۆتنێن وی ب پیڤازەکێ نەچن، ئانکو وەکو مەزنان گۆتی “ھەیی بە کوڕێ کەری بە” بەس فەرە بێژین “ھەیی بە کەر کوڕێ کەری بە”. کا دلۆڤانی و کا مرۆڤاتی؟ ل بیرا منە دەمێ مە بۆ ھەلەبجە و ئەنفالان رۆندک د باراندن و ھندەکان بۆ جیھادا ئەڤغانستانێ دکرە ھاوار، د ناڤ وێ بێدەنگیا جڤاکێ ناڤدەولەتی دا ل سەر ستەما ل مە دھاتە کرن ب تنێ مرۆڤاتیێ ئەم د لڤلڤاندین و ئەم د گەھاندینە ئێک بێی کارتێکرنا ھزر و بۆچوونێن بەرتەنگێن حزبایەتیێ و رەنگ و نفش و جوداھیێن ئایینی. ل بیرا مە ھەمیانە دەمێ ھەولێرا قەلا و منارە ب ھەمی شیانێن خوە و ل سەر دفنا ستمەکاران و بێی جوداھی برایەتیا مە سەلماندی، بێی حزباتی و بێی ھژمارا کورسیکێن پەرلەمانی ھەمی ئێک خەم و ئێک کۆڤان بووین، چونکو نوکە ژی دەمێ مە دکوژن پرسیارا حزبا و ھژمارا کورسیکێن پەرلەمانی ژ مە ناکەن. ل وی دەمێ ھەمی مللەت ل بن سیبەرا ئالایێ مرۆڤاتیێ کۆمڤە دبوو و بۆچوونیێن حزبایەتی نەبوون، بەلێ ستەما ل مە د ھاتە کرن بۆ پالدەرەکێ ب ھێز کو ب ھێزتر شۆرەشا خوە دەستپێبکەینە ڤە و مە خوە ئازاد کر. بەلێ نوکە جارەکا دی دیمەنێن ترسێ و برسێ و دیتنا خوینێ ل ھەمی جھان دھێنە دیتن و بووینە دیمەنێن رۆژانە و ئەم ھیبووینێ، یا ژ ھەمیان ب ترستر نە ئەوە کو ھندەک خوە ل سەر زۆرداریان بێدەنگ دکەن و ھندەک پیرۆزباھیان لێدکەن، بەلێ ترسا مەزنتر ئەوە ئەم د ناڤخوە دا بووینە پارچە پارچە و ھەر ئێک یێ ل بەرژەوەندێن خوە ل سەر حسابا خوینا شەھیدان و نانێ مللەتێ دپارێزیت. ئاڤروویێن مە د ژیانێ ھاتنە گوھارتن، ھەڤبەندیا مە ل گەل دەوروبەرێن مە یا بوویە کۆمەکا زاراڤێن چێکری، مرۆڤاتی یا ل بیابانا ئەزئەزیێ بەرزەبووی و ھەمی رووبەرێن نەخشێ ژیانا مە یێ داپوشی. کا مرۆڤاتی و دلۆڤانی؟ ھەمی د ھەڤڕکیێ دا بۆ بدەستڤەئینانا کەرەستان دمژویلن، ھەمی حەز دکەن ب لەزتر بگەھنە پێشیێ، ل وی دەمی کو مە ھزر دکر ئەم خودان دەستکەفتین و مە جھێن پێشیێ ل رێزێن ژیانێ بدەستڤەئیناینە، مە گرنگترین تشت د ژیانێ دا ژ دەست دا، ژ نشکەکێ ڤە گەلەک تشت د ناخێ مەدا وەکو خوە نەمان، ئەو رامانێن جوانێن مە د سینگێ خوە دا ھلگرتین ئاڤروویێن خوە بەرزەکرن، مە شیانێن ڤەژاندنا ژیانێ ژ دەستدان، مە شیانێن ھزرکرنێ و ھیڤی و داھێنانان ونداکرن. ل ڤی وەلاتێ ھندی ھژمارا مرۆڤێن دەولەتەکێ شەھید داین، نوکە ھندەک کەس تێدا دژین و ھەناسان دھلکێشن و زارۆیان دئینن وەکو ھەمی ئافراندیێن دی، بەلێ وان ناخێن خوە ژ گەلەک رامانان ڤالا کرینە، ل ڤی وەلاتێ لاندکا ژیانێ، ھندەک تێدا دژین کو د ژیانێ ناگەھن، ژیان ل نک وان ب تنێ کۆمەکا بەرژەوەند و ماددانە، رۆژێن وان ژ ھەمی ھەستێن راست و دروست د ڤالانە. ھەستەکا گەلەک کرێتە مرۆڤ د ژیانێ دا یێ مری بیت و سینگێ وی ژ مرۆڤاتیێ و دلۆڤانیێ یێ ڤالا بیت، ژیان نە ئەوە تو ھەناسان بھلکێشی، بەلکو ژیان ھەستکرنە ب وژدانێ، ل ڤی وەلاتێ بھۆستەک ژ ئاخا وی نەمای خوینا گەنجەکێ ل نەھاتبیتە رێتن، ھندەک تێدا دژین چو ھەڤبەندیا وان ب ھەستان نەمایە، ب تنێ یێن بووینە ھژمارەک وەکو ھەمی ھژمارێن دی یێن د ژیانێ دا ھەین، ئەڤ ھژمارە ب تنێ ب بەرژەوندێن کەسۆکیێن ڤالا ژ ھەستان دلڤن، ب تنێ ھندەک جەستە نە ژ مرۆڤاتیێ و ژ ژیانێ د ڤالا نە. تشتەکێ سەیرە کەسەک قەستا مالا خودێ بکەت و رۆژیان بگریت و نڤێژان بکەت و بالیفکا وی یا تژی ھویردە بیت و جیرانێ وی خوارنا شەڤێ نەبیت بدەتە زارۆیێن خوە، تشتەکێ سەیرە کەسەک کۆمەکا دەفتەرێن دۆلاری بدەتە ب تابلۆیەکا ترۆمبێلێ بۆ مەتحە و پەسنا و نیڤەکا مللەتێ وی د چاڤ زل بن ل ھیڤیا مووچەی. ھەکە ئەم وێ مرۆڤاتیا مایە د ناخێ مەدا نە ڤەگەرینین، بازنێ گرفتاریا ئەم تێدا دێ فرەھتر لێھێت، نەبوونا دادوەریێ و پەراوێزخستنا بەرژەوەندێن خەلکێ ھەژار و بێ دەستھەلات و نەبوونا چاکسازیان دێ دیمەنی ئالۆزتر لێکەت. پێدڤیە ئەم وژدان و مرۆڤاتیا خوە ڤەگەرینین و زرۆیێ ل سەر کەسێ قەبوول نەکەین، پێدڤیە خوە ژ دوبەرەکیێن حزبایەتی و ئایینی و دەڤەرگەریێ دوور بکەین ئەوا ھێدی ھێدی مللەتی دکوژیت. ئەی سەرکردە، ئەی حزب، ئەی پەرلەمانتار، ئەی وەزیر، ئەی ئەوێن مە ھوین ل سەر خوە سەپاندین، کا پیچەک د ناخێ خوەدا بگەرن بەلکو ھوین مرۆڤاتیا خوە ببینن، ل وێنێ خوە یێ راست بگەرن یێ ھوین ل سەر ھاتینە ئافراندن، ل رامانا ھەبوونا خوە بگەرن، ل وێ پەیڤێ بگەرن یا ھەوە ژ دلێ خوە دەرێخستی و ھەوە ب رەفتارێن خوە رامانا وێ کوشتی، تو چەندێ کرێتی مرۆڤ دەمێ تو مرۆڤاتیێ ژ دلێ خوە رادکەی و ھۆڤاتیێ ل جھێ وێ بدانی.

• نڤیسەرێ هێژا ئەو ناڤێ تە لخارێ هاتیە نڤیسین دکاری هەموو بابەتێن خۆ یێن هاتیە بەلاڤکرن ببینی … دگەل رێز