جهێ ئافرهتێ ل جڤاكی دا
دهۆك بهرۆژی
بهرپرسی بهشی راگهیاندن پهیوهندییهكان له ئهنجومهنی سۆران (ی.ئا.ك)
نڤیسهر نزانیت دێ ژ كیرێ دهست پێكهت دهمێ بابهتهك هوسایێ مهزن و ههمیشهیی بیت ژ ههمی لایان ڤه و ل بن دهستهواژهكا بچووك ژ دوو پهیڤا پێك هاتبیت ئهوژی (جهێ ئافرهتێ)، ژبهر ڤێ چهندێ هندی بێژین و بهحس بهایێ ئافرهتێ بكهین یا كێمه، چهنكی ئهو دایكه ئهوا ب شهڤ و ڕۆژ ب كارێ پهروهردهكرنێ ڕادبیت ههتا كو خودایێ مهزن ڕازیبوونا خۆ یێ گرێدای ب ڕازیبوونا دهیكێ. دیسان ههڤژینه ئهوا پشتا ههڤژینێ خۆ دگریت و خوشی و نهخۆشیێ دا، ههروسا ئهو خوشیكه و مهته و خالهته و هیتر … و بڤێ چهندێ ئهم دگههینه ئهنجامهكی كو ئافرهت پتره ژ نیڤا كۆمهڵێ د ژمارهی دا و ئهو
بنیات و ڕاگرا كومهڵگههێ یه و ئهگهر ڕۆڵێ وی هاته لادان ههر وهكو پتر ژ نیڤا كۆمهڵێ هاتیه لادان و بڤێ چهندێ كۆمهڵگه دێ ب نیڤهكێ بتنێ ناهێت ئاڤاكرن، چونكی ئهو دێ تلمهتی و جوانی یا ژ كێم بیت. ئافرهتێ زۆری یا لێ هاتیه كرن و مافی وی یێ هاتیه خارن د گهلهك كۆمهڵگههادا كو ب دیتنا ڤان كومهڵگهها ئافرهتێ بهایێ مرۆڤایهتی لدهڤ نینه، دا سهحكهینێ د جاهلیهتێ دا و دهاته ڤهشارتن دئاخێدا و مافێ وی د ژیانێدا دهاته ستاندن ئهو ژیانا كو خودایێمهزن دایێ بتهنێ ژبهر كو (كچه) و ئهگهر هێلابا مهزن بیت مافێ دهربڕینێ لدهڤ ئافرهتێ د هاته بهرزهكرن د گهلهك بوارادا ئهوێن تایبهت ب وێ ڤه كو خۆ ئێكێ ئهو ماف نینه ژێ بیستنیت ئهو ژی ههلبژارتنا ههڤژینێ ژیانا وێیه، و لدیڤ مهرهمێن خودا زورینێ لێ كهن و دا ڤێ مافێ ژێ بیستینیت و پێدڤێ با لسهر ئافرهتێ خو لبهر ههمی ئهنجاما گرتبا ئهگهر خو لسهر حسابا ژیانا وێ با. و ئهم د مهنده هوش نابین ئهگهر ئهڤ ڕاهاتنه ههتا ڤێگاڤێ دهێنه بكارئینان ل گهلهك جها و ههتا د كومهلگهها مه ژی دا ئهم نزانین كو ئهڤ چهنده داخازهكه ژ دهڤ خودێ،ئهڤ ژ بیر كرنه د مافێ ئافرهتێ دا كۆمهلگههێ بهرهڤ پاش ڤهبرنێ د بهت و زیانێ د گههینیته ههمی لایاڤه چ زانستی، ئابووری یان مرۆڤایهتی بیت نزانیت كو ب پاراستنا ڤی مافی ئهوێ ئیسلامهتێ بو دانای دێ دادیێ پهیداكهت كو هاندانا كومهلگههێ بكهن و بهرڤ ههمیشهیی و پێش ڤهچوونی ببهت. ئیسلامهتی پیرۆزی ب ئافرهتێ دایه و گهلهك پێداویست بۆ جێبهجێ كرینه لدیڤ كاروبارێت ژیانا وی كو زهلام یێ پێ هاتیه داسپاردن بو بجه بینیت و بڤێ چهندێ دێ بیته نیڤا كومهلێ و نیڤا دی ژ كومهلێ كاربكهت ژ بو خوشی و ڕازی كرنا وێدا ببیته كومهل ههمی … دا ببینین كو ئافرهت د هندهك دهم و كومهلگههێن دا هوست سیكسی دا ببیته ئامیره ژ بو ئینانا زارۆكا، و نه سهحكری كو ئهو ژ خودان گیانه،
“ئافرەت ئهوبنیات و ڕاگرا كومهڵگههێ یه و ئهگهر ڕۆڵێ وی هاته لادان ههر وهكو پتر ژ نیڤا كۆمهڵێ هاتیه لادان”
ل ئهوروپا و ل چهرخێن ناوهراستدا فهرهنسیا كونگرهك گرێدا ل سالا (586)ز. دا دیاربكهن كا ئایا ئافرهتێ گیان ههیه؟ و ئهگهر ههبیت یێ گیانهوهرایه یان یێ مرۆڤایهتی یه وهكو زهلامی؟ و گههشتنه ئهنجامهكی كو ئهو ژی مرۆڤه بهلێ یا هاتیه دان بتنێ بۆ خزمهتا زهلامی، و ههروسا د یاسایا
ئنگلیزی ژی دا تاكو سالا (185) مافێ فرۆتنێ پێدا و بهایێ وێ هاته دیاركرن ب شهش پنسا بتنێ و ژبهر ڤێ چهندێ ئهوروپا ههر فایا پاش كهفتی ههتا كو هندهك یاسایێن دی دهرخستن و مافێ ئافرهتێ دایێ، و ب ڤێ چهندێ ڕاوهستانا كومهلگههێ بدوماهیك ئینا دا كو بهرهڤ ڕێكا پێش ڤهچوونێ بچیت. ژ ئهڤا بوری ههمیێ ئهم گههشتینه ئهنجامهكی كو ئاینێ ئیسلامی ههمی تشت یێت بو دهستهبهر كرین (كفیل) كو ئهگهر ئافرهتێ بڤێت ل مالا خو كاربكهت و زارۆكێن خۆ پهروهرده بكهت بێ كو كارێ ژ دهرڤه لڤی دهمی زهلام یێ هاتیه ئهمر كرن بخودان بكهت و ههمی ههوجهیێن وێ بجهبینیت، و ئهگهر وێ ڤیا كارێ ژ دهرڤه بكهت و شرعهتی یا بو حهلال كری و ئافرهت یا شیكری بیت دڤێت ههڤژینێ وێ یێ رازی بیت لسهر ڤێ چهندێ، چونكی تێگههشتن و پێكهاتن بنیاتی خێزانێیه.ههروسا نهپیتهدانا لایهكی ب بهایێ لایێ دی ڤه نهبتنێ دێ ڕۆڵێ ههر دوو هێتهلادان بهلكو بنیاتێ خێزانی دێ هێته ههلوهشاندن و ئهڤ بیته ئهڤهرێ بهرژهبوونا زارۆكا د ناڤبهرا دایك و بابادا و زڤرینا مه بو كومهلگهههكا نهساخ و
ههلوهشیای ئافرهته جهێ خو بهرزدكهت و شیانێت خۆ بهرهڤ لپێش دبهت لدیڤ بهرژهوهندییا دهوروبهرێن وێ ئهوژی ناساندنا ڤێ دهوروبهرێ ب كارو دوزا وێ ب ڕێكهكا دیموكراتی و ب ڕێكا دهزگههێن ئافرهتێ و ب هاریكاریا حكومهتێ ئهوێن ئهڤ دهزگههه بۆ داناین و ئهڤه ژی وێ چهندێ دگههینین كو جه و بهایهكێ مهزن ههیه چ ل مال ب رولێ پهروهردهكرنا زاروكا رادبیت یان ژ دهرڤه وهكو ههڤپشكا زهلامی د كاری دا بو ئاڤاكرنا كومهلگهههكا ئێمن.
- نڤیس کارا هێژا دکاری هەموو بابەتێن خۆ یێن لێرە بلاڤبووی ببینی ….
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.