داب و نەریت( 1)

سەلاح سندی

هەر مللەتەکێ هندەك داب و نەریت هەنە ، ئەڤجا چ باش یان خراب ئەو مللەتە ژ سنورێ وان داب و نەریتا زی ب زی نادەرکەڤن ، ئەم مللەتێ کورد ژ ڤان داب و نەریتا نە بێ بەهرن ، بەلێ هەرگاڤا ئەم ل دیڤ ڤان جورە داب و نەریتا نەچوون شەرمە چڤاک دێ لومەی مە کەت . دهەمان دەمی دا ئەم دزانن دیڤ چوونا بەشەك ژڤان داب و نەریتا شاش و خەلەتن بەلێ ژ بەر شەرما کومەلگەهی ئەم نە ئامادەینە دەست بەرداری ڤان جورە داب و نەریتا ببن ، نموونە گەلەکن پیسترین داب و نەریتا دەمی خودێ نەخاستی خوینداریەک پەیدا بوو کەفا تولڤەکرنێ ل سەر کەسێن بێ گونەهـ بت حەتا گەلەك جارا مە بهیستی یە برا یان پسمام یان هەر ئێک ژ بنەمالێ پێش بکوژی ڤە یێ هاتی یە کوشتن ، بلا بریار و کریار شاش بیت بلا گۆنەهەکا مەزن بیت. ژبەر شەرمێ و لومەکرنا خەلکێ ئەو دەڤ خو میرانی و قەهرەمانی بی کری خوە ب سەربلند دبینت ب تولڤەکرنا خەلەت و شاش ، دیتنا من ئەڤە نە تولڤەکرن چونکی ئەو ژی هەمان خەلەتی دوو بارەکر خەلەتی ب خەلەتی یێ نابت چارەسەری هەکەر راستە تولڤەکرنە دێ دگەل وی هێت کرن یێ کوشتن کری ، چونکی تنێ سزایێ وی کوشتنە یێ کوشتن کری وەک مەزن دبێژن تو چ بچینی دێ وی بینی . ب کورتی هندەک نموونێن دی ئەگەر مە خەلاتێ زاڤای یان بیکێ نەبر شەرمە ، ئەگەر مە پشتی داهوەتێ بیک و زاڤا داحاز نەکرن سەر خارنەکا بەرفرەهـ شەرمە ، ئەگەر زاروک ئینا دنیایێ مە خەلاتێ وێ نەبر شەرمە ، ئەگەر شقە یان خانی کری تە دیاریا خانێ نەبر شەرمە ، حەتا چوونا تازیا ئەم نەچن شەرمە ئەگەر … هەر داب و نەریتەکا باش و خێرا چڤاکی تێدا بیت بلا هەر بمینت ئەم پشتەڤان و دگەلن ، بۆنموونە دەمی خوینەک دکەڤیت سەر دەست کورتەکی هەمی کەس وکار و هوزا وی ملێ خوە دێخن بن باری وی ب کومکرنا کوژمەکێ پارەی ، هەروەسا مرۆڤێن مەزن عاقلدار و رەهسپی و ماقیل و رێبەرێن هوزێن خوە یان ب ریکا حکومەتێ و حزبێ هەر دوو لایەن نزیک ئێک بکن و پێک بینن و داکو ژیانا ئاسای ببت و کەیف و خوشی بو هەر دوو بنەمالا بزفریت وەك بەرێ ، دوماهیکێ وەرن دا پێکڤە بێ کوهدانا شەرم و لومەکرنا خەلکێ هەر داب و نەریتەکا خەلەت ئەم نەهێلن دناڤ چڤاکێ خوە دا ، بلا ئەم شەرمێ ژ خودێ بکن بو هەر دیاردە و داب و نەریتەکا نە جوان و نە ژ هەژی دناڤ چڤاک و مللەتێ مە دا.

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.