عومەر توفی
شەرێ ناڤخویی ل سوریا و ھەبوونا قەیرانەکا مرۆڤی کۆ ب قەیرانا سیاسی و جوگرافی و ئابووری …ھند بەرنیاس بوویە و ئەڤە ھندە سالە پێگەھێ شەری دھێتە ئارستەکرن دناف چەرگێ سوریا دا و لدیف ھزر و بالانسا لایەنێن ( ئۆپۆزسیۆن) و ( حکومرانی)ێ ئەڤە شەڕ‌ێ ژلایێ چەکداریێن ناڤخویی و یێ درێژخایەن و فرەلایەنە ٫ ھەمان دەم پشتی دروستبوونا بھارا عەرەبی گەلەک دیاردەیێن بەرھەم ھاتی سەرھلدان بونە ئەگەرێ تێکچوونا ستاندەرێ سیاسی و ئابووری و ئەمنی و ھەتا یێ کەلتوری ژبۆ دەولەت و کومەلگەھا عەرەبی ئێخستە بەردەم رۆژەڤا ھەمی جیھانێ و دیارترین ئەو مەترسیێن کۆ ھاتینە سەرھلدان کۆ ژلایێ ڕێکخراوێن تیرۆریستی بوینە و سەرھلدانا دروستبوونا گروپێن میلیشیاتێن سەربازی و ئاینی ل سوریا ژناڤبرنا دەولەت و چوونا دناف شەرێ ناڤخویی ل سوریا و ھەلکێشانا شەپولەکا مەزن ئاوارەیا و پەنابەران و ھەڵکشانا سیاسەتا مایتیکرنێ ژلایێ وەلاتێن زلھێز یێن نیف‌دەولەتی و جیران بوو دناف کاروبارێن وەلاتی دا و ب شێوەکێ بەرفرەھە شەر دنافبەرا رژێما بەشار ئەسەد و ھێزێن چەکداری یێن ئۆپۆزسیۆن و گروپێن ئیسلامی و ڕێکخراوێن توندرەو ھاتە روویدان .
سوریا بویە وەلاتەکێ ئارمانج گرتی ژبۆ شەرەکێ چیوپولوتیکی و جیوسیاسی کۆ لدیف ئایدولوژیا دەڤەرەکا وەکی رۆژھەلاتا ناڤەراست ژبەر ئەفی شەرێ دنافبەرا وەلاتێن زلھێز یێن نیف‌دەولەتی و ھەرێمی کەفتیە بەروکێن سوریا دا ٫ پشتی شەرێ دنافبەرا ( تەحریر شام و حکومەتا ئەسەدی ) ھاتیە ئازراندن کۆ ئەڤ شەرە ب درێژەپێدەرێ شەرێ ۷ ڕوکتوبەرا سال ۲۰۲۳ دھێتە ھژمارتن و میتودا ئەفی شەری ژبۆ دەربازکرنا پروژەیێ ئیستراتیژی و جوگرافی ئەوێ ڕسرائیل بانگێشێ بوو دکەت و ب ھەماھەنگیا دگەل ئەمریکا و ھەڤپەیمانێن وان ل رۆژئاڤا و رۆژھەلاتا ناڤەراست ٫ دبینم سیستەمێ حکومرانیا سوریا ب تەمامی دھێتە ئالوگورکرن ژ سیستەمێ کوماری بو فیدرالی ئەڤ پێنگاڤە پشتی نەمانا رژێما ئەسەدی دھێتە پێشبینی کرن …
فیدرالیزم چیە ؟؟ سیستەمەکێ ژبۆ برێڤەبرنا سیاسەتا کومەلگەھێ ژ دوو ھەرێما یان پتر ل چارچوڤەکێ ئێکگرتی یان سەقفەکێ پێکڤە گرێدایی کۆ ھەر ھەرێمەک رێڤەبەرێ خۆ ھەیە و نوینەراتیا ھەمی پارێزگەھا یان ھەرێمەکێ دکەت ژ دامەزرێنەرێن بلندێن فیدرالی دکەت و سیناریویا سیستەمێ فیدرالی ل سوریا پروژەیەکێ زۆر گرنگە ژبۆ دوماھیک ھاتنا شەرێ نافخویی ئانکۆ گوھورینا کومارا عەرەبی سوریا بوو فیدرالی عەرەبی سوریا و دگەل دابەشکرنا پیڤەرێ ئوتونومیا دەڤەرێ ٫ زوربەیا دەولەتێن جیھانی و ھەرێمایەتی ھزر د ئەفێ چەندێ دا کریە ژ بۆ دابەشکرنا ئیستراتیژیەتا فیدرالی ل ناوچەیەکا وەکی سوریا و ھەمان دەم نھا ( ئەمریکا و ڕسرائیل ) دگەل ئەنجام دانا ئەفی پروژەینە .
پشتی لاوازبوونا رژێما ھیلالی شیعی و دەولەتا روسیا دناف قەوارێ دەولەتا سوریا دا سیاسەتا تورکیا ب شێوەکێ گشتی دژی ئەفی پروژەی دێ راوەستیت ژبەرکو پێگەھێ کوردان ل سوریا دێ بیتە ھەرێمەکا فیدرالی و ئەڤ پێنگاڤە تورکیا ب ھێرشەکا جوگرافی و ئیستراتیژی دبینیت لسەر وەلاتێ خو و ئارمانج ژ دروست کرنا سیستەمێ فیدرالیەتێ تایبەتمەندیا خۆ وەردگریت ژلایێ ھەندەک ئامرازێن ڕێکخستنا کارگێڕیێ کۆ لژێر چالاکیێن حکومەتێ کۆ دنافبەرا حکومەتا فیدرالی و حکوومەتەکا خۆجھی دابەش دکەت ب ئارمانجەکا ئاشتیبوونا یەکێتیا نەتەوەی و پاراستنا مافێ پێکھاتنان ٫ سیستەمێ فیدرالی لسەر بنەمایێ کۆمکرنا گروپێن کۆمەلایەتی جوراوجور ل چارچوڤەیێ سیستەمەکێ مودرێن دامەزراندیە نە لسەر بنەمایێ دابەشکرن یان جودابوونا دنافبەرا گروپێن نیشتەجھیێ بەلکۆ چەمکێ فیدرالیزمی ل ھەرێمێن عەرەبی ڕەھەندەکا جێواز وەرگرتوویە ژبەر نەبوونا ئاگەھبوون ژ رولێ ئەفان جۆرە سیستەمێن سیاسی وەک چەمک و کارگێڕیی و شێوازێ حوکمڕانیێ و گەشەپێدان و چارەسەریێن وان کێشێن نەتەوەیی و ئیدارەیی .
دیار کرنا پێگەھێ کوردان دناف پروژێ فیدرالی دا ژبۆ دەولەتا سوریا گرنگە و دیدگا کوردان ژبۆ دامەزراندنا سیستەمێ فیدرالیزمیێ مەزنترین مفایە و پێتڤیە ب ھەولێن زۆر بھێنە ھاڤێتن ژبۆ ئاڤاکرنا سیستەمێ فیدرالیی داکۆ کورد گرنگیێ ژ ئەفێ پێشینارێ ل سوریا وەکی سیستەمەکێ حوکمڕانیێ وەرگرن چونکی ھێز و لایەنێن کوردان بەری نوکە داخوازا بنەمایێ فیدرالیێ کریە ئەو بنەمایێ نەتەوە بیتن .
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.