دیپڵوماسیا هەولێر و تەهرانێ بەرەڤ بەرژەوەندی و پەیوەندیێن هاوبەش
مووسا خالد، دهوک
پشتی کۆ دوهی رۆژا چارشەمبێ ۱۱ێ ئیلۆنێ مەسعود پزیشکیان سەرۆککۆماری ئێرانێ گەهشتە بەغدایێ و د رێوڕەسمەکێ د ژلایێ محەممەد شیاع سوودانی، سەرۆکوەزیرێ عێراقێ ڤە، هاتیە پێشوازیکرن و سەرۆککۆماری ئێرانێ د ڤێ سەردانێ دا بڕیار دا سەردانا هەرێما کوردستانێ ژی بکەت. مەسعود پزیشکیان ئێكهم سهرۆككۆمارێ ئیرانێ یه سهردانا ههولێرێ بكەت و ژ ئالیێ نێچیرڤان بارزانى، سهرۆكێ ههرێما كوردستانێ ڤه بهێته پێشوازیكرن. هەولێر بویە ناڤەندەکا گرنگ ژ روویێ دیپلوماسی ڤە، هەولێر ژ ئالیێ پرسێن گرێدایى ئێمناهیێ و ئابۆرى ڤە گرنگە بۆ هەر وەلاتەکی.
د مەراسما سووندخوارنا سهرۆككۆمارێ نوی یێ وهلاتى ئێرانێ ل تەهرانێ، سەرۆک نێچیرڤان بارزانێ ئامادە بوو و داخواز ژ مەسعود پزیشکیان کر کو سەرەدانا هەولێرێ بکەت. سەقامگێریا هەولێرا پایتەخت بۆ گەلەك وەلاتێن دی یێن جیهانێ گرنگە و دیسان ئەڤە هندێ دگەهینت كو هەرێما کوردستانێ و پێگەهێ کوردان بۆ ئاشتی و بەرقەراربوونا ئاسایشێ ل ناوچەیێ دا گرنگیا خۆە هەیە. پەرەپێدانا پەیوەدیێن بەردەوام ڕامانا هندێ دگەهینت كو پەیوەندێن هەرێما کوردستانێ و ئێرانی د پێشڤەچوونێ دانە ب تایبەب بۆ هەرێمێ و عێراقێ ژی، چونکە د دەستورێ عێراقێ ژی دا هاتیە دیار کرن کو دڤێت کورد لایەکی سەرەکێ بیت و بەشداربن د هەر پرۆسێسەکا سیاسی دا و د ناڤبەرا لایەنێ کوردی و د ناڤبەرا سنە و شیعەیەن دا.
د ڤێ بارودوخێ نوکە یێ سیاسی ل ناوچەیێ دا روودەت ئەڤ جورە سەرەدانێن فەرمی رەنگە بیتە دەرگەهەکێ نوی یێ پەیوەندیان بۆ هەولێر و تەهرانێ. ههر دو ئالییان پهیوهندییێن دۆستانه و دیرۆكى یێن د ناڤبهرا ئیرانێ و گهلێ كوردستانێ د وارێن سیاسى، جڤاكى و كلتۆرى دا بلند نرخاندن. سهرۆكوهزیر و جێگرێ سهرۆكوهزیرێ ههرێمێ ژى د جڤینا ب سەرۆكۆمارێ ئیرانێ را بهحسا ئاستێ پهیوهندییێن ئابۆرى و گوهۆڕینا بازرگانى و چهوانییا بهرفرههكرننا وان پەیوەندیان د وارێن هاریكارییا ههڤپشك یا ناڤبهرا ههر دوو ئالیان دا كر.
هەرێما کوردستانێ بەردەوام دگەل ئاشتی و ئارامیێ یە بۆ دەڤەرێ. سەرۆک نێچیرڤان بارزانی خۆدان کارێزما و ب ئەندەزیاریێ ئاشتیێ و هێزا نەرم یا چارەسەریێ دهێتە ناسین ئەڤە ژی وێ چەندێ دگەهێنت کۆ پەیاما نێچیرڤان بارزانی و هەرێما کوردستانێ یا رۆن و ئاشکرایە کۆ بەردەوام دگەل گیانێ پێکڤەژیان و ئاشتیەکا بەردەوامە بۆ دەڤەرێ، تایبەت ل ناڤ عێراقێ دا و هەم هەبوونا پەیوەندیێن بهێز و دێرین دگەل هەرێما کوردستانێ و ئیرانی ژلایێ ئالوگۆرکرنا بازرگانی و ئابووری هەبوونا سنورەکێ بەرفرەهـ هەرێما کوردستانێ دگەل ئێرانێ.
ئەف سەرەدانە گرنگ دهێتە دیتن چونکی رۆژهەلاتا ناڤەڕاست ب گشتی د قوناغەکا گەلەك هەستیار و مەترسی دایە، چونکی هەموو وەلات پێشبێنیا گوهۆرینا بۆ دەڤەرێ دکەن و ئێران ژی کاریگەرترین وەلاتە پشتی تورکیا، وەلاتێ ئیرانێ خودان هێزو زلهێزە ل رۆژهەلاتا ناڤەڕاست.
دیسان ئەڤە سەرەدانە و هەبوونا پەیوەندیان د ناڤبەرا هەولێر و تەهرانێ دێ بیتە فاکتەرەکێ باش بۆ پێشڤەبرنا هەڤکاریێن ئابووری و بازرگانیو ئێمناهیێ و ئاشتیێ د ناڤبەرا ئێران و ناوچەیێ دا، دیسان بهێزکرن و بهردهومیدان ب پهیوهندیێن ئابوورى دگەل ههرێما كوردستانێ ل سهر بنهمایێ جیرانییهكا باش و بهرژهوهندیێن ههڤپشك، بلندكرنا ئاستێ لێكگوهارتنا بازرگانى و ئابوورى، ههروهسا، گرنگیدان ب باشترکرنا پهیوهندیێن كهڤن و دیرۆكى، گرنگی و بەردەوامیا ههماههنگى و هاریكارییا ههڤپشك د ناڤبهرا كۆمارا ئیسلامى یا ئیرانێ و ههرێما كوردستانێ بۆ پاراستنا ئارامى و سهقامگێریێ ل ناوچەیێ. هەرێما کوردستانێ ژی هەرێمەکا گرنگە بۆ ئێرانێ ژ لایێ بازرگانی و گەشتوگۆزاری بۆ ڤێ چەندێ ژلایەکێ دیپلوماسی ڤه نێچیرڤان بارزانی و بهێزکرنا پەیوەندێن ناڤخووی و دەرڤە رۆلەکێ کاریگەرو ئەرینی هەیە، چونکە بەردەوام هەرێما کوردستانێ بەردەوام هێرشێن چەکدارێ بۆ دهێنەکرن و ژلایەکێ دیڤە هەرێما کوردستانێ دگەل وەلاتێ ئێرانی دخوازیت باشترین ئاستێ پەیوەندیان هەبیت ب هەمان شێوە پەیوەندیێن دێرین د ناڤبەرا هەولێر و تەهرانی دا هەنە چونکە پێشتر و ب فەرمی نێچیرڤان بارزانی ژ لایێ سەرۆکێن ئێرانێ ڤە دهاتە داخوازکرن.
ئەڤ جورێ سەرەدانێ د دەمەکێ باش و پێدڤی دایە هەم بۆ هەرێما کوردستانێ و هەم بۆ تەهرانێ، چونکە هەرێما کوردستانێ فاکتەرێ چارەسەریێ و ئاشتیێ یە دگەل عێراقێ و وەلاتێن جیرانێ خوە، ئێران ئێك ژ وان وەلاتێن کارێگەر و بهێزە ل رۆژهەلاتا ناڤەڕاست و تایبەتی ژلایێ سنوری، بازرگانی و سیاسی پێگەهەکێ گرنگ د عێراقی دا هەیە.
سەرۆکێ هەرێما کورستانێ رۆلەک مەزن و بەرچاڤ هەیە د گەشەکرنا پەیوەندیێن دیپلوماسی ئێران و هەرێـما کوردستانێ و ڤان پەیوەندیێن بهێز باندۆرا خوە ل سەر چارەسەرکرنا کێشەێن دناڤبەرا هەولێرو بەغدایێ دا د چارچووڤێ دەستوری دا هەبوو.
سهرۆككۆمارێ ئیرانێ ئێكهم سهرۆككۆمارێ ئیرانێ یه سهرا ههولێرێ بدهت و ژ ئالیێ نێچیرڤان بارزانى، سهرۆكێ ههرێما كوردستانێ ڤه بهێته پێشوازیكرن ئەڤە ژی جورە سەرەدانەکا دیرۆکی یە بۆ هەرێما کوردستان و ئێرانێ .
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.