رەوشنبیری چیە؟

رەوشنبیری چیە؟

مللەت مللەت ، دهۆک.

رەوشنبیری پەیڤەکا بەربەڵاڤە دجڤاکیدا هەموو خەلک ب هەموو تەخێن جڤاکیڤە سەرەدەرییەکا رۆژانە دگەل ڤی پەیڤی دکەن بێ بزانن رەوشنبیر کییە یان چیە دەهان هزرین جودا جودا دسەری مەدا دروست دبن ئایا کیژ ژمە رەوشنبیرە !!
هندەکا ناڤی رەوشنبیریێ دانایە سەر نڤیسەران ئەوین پەرتوك و روژنامە و گوتار چاپکرین
هندەك خودانێت قاتو ریباتان یان ستایلی مودرین رەوشنبیر ددانن هندەك خودانێت باوەرنامێت بلند و ئەکادمی ب رەوشنبیر دبینن
هندەکێن دی شێوازەکی جوان و نەرم دگەل کەسی بەرامبەر رەوشنبیری دزانن
هندەك وان کەسا رەوشنبیر ددانن ئەوین پتر ژ زمانەکی دزانن یان ئەوین هندەك پەیڤین بیانی بکاردینن کەلەک چاران دەمی مە نوی گوهـ ل وان پەیڤا دبیت ئەم هەست پی دکەن کو ئەڤان کەسا تشتەکێ نوی ئی لمەزیدەکری لی ئەم هرز د وی چەندی دا ناکەن تنی زمان گوهوریە نە رامان !!!!!
کەلەك جاران دەمی ئەم ل گوندا مە دگوت خوزی ئەم چوبان باژیران دا ئەم رەوشنبیر ببان مە ژیانا خو وەکی یاوان بوراندبا
لی پشتی ئەم ژ گوندی مشەختی باژیران بوین بومە دیار بو کو رەوشنبیری نە راماناوی باژیریە مە دشیا ل کوندی ژی ببن کەسێن رەوشنبیر بی کو مە پێتڤی بقەصر و ترومبێل و ئالاڤێن پێشکەفتی هەبن
پشتی مە ژیانا باژیران دیتی مە تێگەهی رەوشنبیری دانات لسەر وی کەسی ئەوی هزرکرنەکا پێشکەفتی یا تشی پێزانینێت (فەلسەفی و ئاینی و وێژەیی وهونەری جڤاکی) لدەف هەبن
مروڤ لسەرکیش کوژیکی ئەردی بیت دی مروڤ شێت بیت کەسەك رەوشنبیر نە مەرجە حکومەت یان مالبات یان ژلای مادی هاریکاری هەبیت هەتا مروڤ بشێت وی بەرپرسایەتی هەلگریت یا مروڤی رەوشنبیر هەلدگریت
ژبەرکو کوردێن کوردستانا باشور ب پەروەردەیەکا فەرمی یا عەرەبی هاتینە فێرکرن پەروەردەکرن پاشخانەکا هزری ژ کەلتوری عەرەبی بو دروست بویە پەیڤا رەوشنبیری ژ (ثقافە)ژ عەرەبی وەرگرتیە
دزمانی عەرەبیدا ب رامانا لوژیکی خوەئاڤاکرنی زانینی دهێت بوکەسەکی هزرتیژ دهێت
ئەم دشین بیژن کو رەوشنبیری تێکەلەیە ب پێزانینان و باوەرییان وهونەران و عەدەتان یاسای ب خوەڤە دگریت
هندەك ڤەکۆلەر وەسا دبینن کو تێگەهی رەوشنبیری بو جارا ئیکی ل سەدی هەژدی ل ئەوروپاپەیدابوو کو مەرەم پی چاککرن و باشترلێکرنا ئاستی بەرهەمی بوو
پاشان ل ناڤەراستا سەدی نوزدی تێگەهی رەوشنبیری ژبو هەبونا شیانێت مروڤاتی لسەر ئاستی هەمو جیهانی هاتەبکارئینان
هەتا سەدی بیستی ڤی تێگەهی رولەکی بەرچاڤ د کومەکا زانستاندا بخوڤە دیت زانستی ئەنتروپولوژی کو سەرەدەری دگەل هەمو کریار و بەرهەم ودیاردەیێن هەڤبەندین ب ژیانا مروڤی و ژینگەها ویڤە دکەت
رەوشنبیری چێکریا ژینگەها مروڤییە بەرکاری کارلێککرنا ئەندامێت جڤاکییە ژبو باشترلێکرنا ژیانی و پێشڤەبرنا وەرارا مروڤایەتیی
ب ڤی چەندی نەمەرجە رەوشنیری یان کەلتوری هەمی جڤاکان وەکهەڤ بیت مادەم جڤاك جودا جوداهەنە بێگومان دی سروشتی رەوشنبیری ژی ل گورەی سروشتی جڤاکان بیت دی کومەکا رەوشنبیرین هەمەجورهەبن
دبیت دیتنا من و کەسەکی ئەمریکی نەوەك هەف بیت ژبەر کو هزرکرنا من و وی جودایە لی دەرئەنجام دبیت زور نێزیکی ئیك بن
ژبەر کو رەوشنبیری سەرەدەری دگەل شارەزایی یێن کەسی تاک دکەت ژبو شروڤەکرنا هەموو پروسەیێن هزری و رەفتاری وهەلوێستین داهێنانێ دچوارچوڤی جڤاکی دا دکەت
رەوشنبیری بابەتەکە ب ژیانا کەسان و جڤاکانڤەگرێدایە
رەوشنبیری کەلتور جڤاک پێکهاتەیی کەسایەتی یا مروڤیە پێکڤەگریدایە دشیاندا نینە بێ کومکرن یان کێمکرنا ڤان تێگەهان
پەیڤا رەوشنبیری دوو رامانا ددەت
یائیکی سەرەدەرییەکا هوۆربینانە دگەل هونەرێن جوان وزانستین مروڤایەتیێ کو تەخا بژارە پی رادبن
یا دوو شێوازی مەعریفێ کوسەرەدەری دگەل باوەری و رەفتار و شیانێن هزرکرنی وفێرکرنا جڤاکی دکەت
ئەدوارد تایلۆر دبیژیت رەوشنبیری ئەو هەمووییەیە کو مەعریفە و باوەریی وهونەری عەدەتان وهەر شیانەکا دی یا وەرگرتی ب خوڤە دگریت کو مروڤ ژ جڤاکی خوە وەردگریت
هەروەسان کلیپاتریک پێناسەکادی دەتە تێگەهی رەوشنبیری دبیژیت هەرتشتەکی مەژیی مرۆڤی د ژینگەها خوەدا دبینیت یان دروست دکەت یان دادهینیت ژ دیاردەیێن جڤاکی و رولەکی دیارکری دجڤاکی دا هەبیت ئەو رەوشنبیرییە.

ــدەزگەهێ مێدیایێ زێ بادینان .