▪ ب وێنە ;ڕۆمان نڤیسانا کوردی دناڤبەرا پاراستنا زمان و بەلاڤکرنا دیرۆک و ناسناڤێ کوردی ب دیتنا ماموستا (جان دۆست)

سالار محمد فتاح

ئێک ژ مەزنە ڕۆمانڤیسێن سەردەم یێ کورد، شەیدایێ ڤەگێرانا دیرۆکا کوردی، ب ژانرێ ڕۆمانێ (جان دۆست). ل ڕۆژا ١٥ مەها گۆلانا سالا ٢٠٢٣ د چالاکیەکا ڕەوشەنبیری دا، کۆ ژ لایێ گرۆپێ پەرتووکخانا زاخۆ یا گشتی ڤە هاتبوو بەرهەڤکرن بۆ ڕۆمانڤیسێ کورد (جان دۆست) ل زاخۆ بوو، و باس ل ئەزموونا خۆ یا ڕۆمان نڤیسینێ کر، و د مەیانا شلۆڤەکرنا ئەزموونا خۆ دا، چەندین پڕس و دیتن ل دەڤ من پەیدابوون، ژ وانا بوچ خانی د بێژە (شەرحا غەمێ دل بکم فەسانە، زینێ و مەمی بکم بەهانە)، پاشا هزر ل سەر باژارێ کوبانێ و ڕۆمانا ب ناڤێ کوبانێ، محمدێ ڕۆژئاڤای، گەلەک پرسێن دی ل دور بارۆدوخێ کوردان و جان دۆستێ ڕۆمان نڤیس ل دەڤ من پەیدابوون. چما ئەم پشتی بورینا هزاران سالان ل سەر ڕەچەلەک و هەبوونا مە، پشتی خانی و جزیری، شەرەفناما شەرەفخانێ بدلیسی…هتد، ژ نوی ئەم بهێن و ژێدەرێن دەولەتا عوسمانی و سەفەوی هەردوو دەولەتێن داگیرکار (ئیمپیرالیزم).
جان دووست د بێژیت:
((دەما کو ئەز زارۆک من پڕ حەز ژ باژێری کوبانێ کر، ئەو باژارێ من بوو، پاشان من غیانەت لێکر و من ب جهـ هێلات، دەما کو بوویە دەم ڤەگەڕم باژێری خوە، دەولەتا تیرورستا (داعش) باژێری من خرابکر، و هێدی ئەو دیوار نەما یێ کو من بیرهاتن لێ هەین، دا کو سەرێ خۆ ب دیوارێ وێ ڤەکەم. پاشان ل سالا ٢٠١٤ من ئێکەم ڕۆمانا خوە بەلاڤکر، و من دڤیا وی باژێری خرابووی ل سەر هندەک بەرپەران ب نەخشینم ب ناڤێ کوبانێ. و گوت هەردەما کو ئەز ڕۆمانێ دنڤیسم ئەز د خوازم ب زمانەکێ بیابی بیت، ژ بۆ وێ یەکێ کو دەولەتێن بیانی و خەلکێ جیهانێ وەلات و کەلتورێ کوردان و نەتەوەیا کورد بنیاسن)).
ئەگەر ئەم سەرنجا خۆ ل سەر ڤێ گوتنا ناڤهاتی بدانن، دێ بۆ مە دیار بیت کو گرێدانا وێ ب هزرا خانی ڤە هەیە ژ بۆ ناساندنا گەلێ کورد، بەلێ هەتا کو ئەم ناسنامە و کەلتور ە نەتەوەیا خۆ بۆ جیهانێ ددەینە ناسکرن، ئەم زمانێ کوردی بەرەڤ لاوازیەکا نە ڕاستەخۆڤە دبین، و دبنە هوکارێ تێکەلبوونا زمانان دناڤ زمانێ کوردی دا، و زمانێ کوردی پێتڤی پاراستنا ڕەسەنەتیا خۆ یە، چونکی زمانەکێ دێرینە ژ زمانێن ئاریان.
یا کۆ ژ ڤێ سەیرتر و من دڤێت ئاماژێ پێ بدەم ئەوە چما تا نوکە ئەم وەک مللەتێ کورد، ب تایبەت ئەو کەسێن ل دور دیرۆکێ دنڤیسن ئەم ژێدەرێن عوسمانی، و سەفەوی بکاردئینن ل دور دیرۆکا خۆ،، ئەرێ ما نە یا پێتڤی بوو مە دیرۆکا کوردی نڤیسیبا؟
ئەڤ ڤێ هەموویێ بدەینە لایەکێ، ئەڤرۆ ڕۆژا جیهانی یا زمانێ کوردی یە، لێ تا نها نڤیسکار، و ڤەکولەرێن مە پەیڤێن بیانی ب کاردئینن ژ بۆ شلوڤەکرنا ڤەکولین و دیرۆکا کوردت. مە زمان گوری دیرۆکێ کر، ئەو دیرۆکا وان نڤیسای.