مووسا خالد/دهوک
هەر وەکۆ یا دیار سیاسەت ل هەموو وەلاتێن جێهانێ دا هەیە،بێ گومان ئەم ژی بەشەکن ژ ڤێ دیاردێ و جاران پەیوەندیا بەهێز هەیە دناڤبەرا خەلکێ و دەسهەلاتێ و ڕۆشەنبیریا سیاسی ئەگەر پەیوەندیەکا ئەرینی بیت بێ گومان جڤاک بگشتی د ئاستەکێ باشدابیت،بێ گۆمان سیاسەتیدا کاریگەریەکا بەرچاڤ و ڕوون هەیە ل سەر تاکی و کۆمەڵگاهێ،و ئاراستەکرنا سیستەمێ سیاسی زوربەیا وەلاتێن پێشکەفتی برێکا دیرۆکێ وەسا دیاردکەت،د زانستێن خوە دا جاران تاکێ جڤاکیدا هۆشیاردکەت،ژوان جۆرو پەیوەندێن ناڤبەرا لایەنێن هزری و فلسەفی و دیسان سیاسەت بۆ وی چەندێ هاتیە ئاراستەکرن،پەروەردەیەکا بەردەوام بۆ جڤاکی و بنەماێن هزرکرنا تاکی جۆرەکە ژ گەشبوونێ،جاران پەروەردەبون ب ئالیەکێ هزرا سیاسی یا زاڵ و بەردەوام ل کاری ڕۆژانە دا رەنگەڤەدانا خۆە هەیە رەنگە باندورەکا نەرینی ل پێشت خۆە بهێلیت. زانایێ سیاسی(دیڤید ئیستۆن) ب ئەڤی شێوەیی پێناسا سیاسەتا گشتی دكەت:بێژیت ” سیاسەت دابینكرن و دابەشكردنا بها و مفاێن ل ناڤبەرا تاکەکەسێ و چینێن كۆمەڵگەهێدانە” ئەڤ پێناسە تەکەزیێ ل هندێ دكەت سەر رۆلێ سیستەمی سیاسی ل دابەشكردنا پێدڤیێت خزمەتگوزاری وان بها و دەرفەتێن بەردەستێ مرۆڤی ب شێوەیەكێ كۆ سیاسەت دلایەنێ رێڤەبرنێدا بیت و دیسان هەروەکی(گابرییل ئالموند) دبەرهەمێ نڤێسینا خۆە دا ئاماژەیێ ب ڕۆشەنبیریا سیاسی یا کۆمەڵگەهێ دەت وپێناسە دکەت(رۆشەنبیریا سیاسی ئەو داخازیا ئاراستەکرنێ یە زۆرینا تاکێ کۆمەڵگەهێ بەرامبەر سیستەمێ سیاسی بگشتی و دیارکرنا ڕولێ تاکی د سیستەمێ سیاسیدا) و بڤی شێوەیی رەنگە تاك کۆمەلەیەکا بوچوونا ژلایێ وێڤە دروست بیت کۆ تاک چەوا بەرێخو دانەکێ بو سیستەمێ سیاسی یێ گشتی بکەت یان جیاواز ژ پێکهاتێن سیستەمێ سیاسی و تاکەکەس شێت ئەوان حەزو داخۆازێت لایێ وێ هەین پربکەت؟چەوا تاکێ کۆمەلگەهێ رۆلێ خۆڕۆشەنبیریا سیاسی و پەیوەندی بۆ پێشکەفتنا کۆمەڵگەهێ،جاران تاک دکومەلگەهێدا کاریگەری هەیە لسەر ئاراستە و گۆهورینا سیاسەتێ و هزرو بۆچوون ب شێوەیەکێ ئەرینی و پاشان دێ بێتە ڕەنگڤەدانا کارو داخوازیێن وان بۆ پرکرنا وان بوشایێن کۆمەلگەهێ دا هەین، رەۆشەنبیریا کۆمەڵگەهێ یا سەردەمێ نیبوونێ دا بۆ نەوەیەکێ دی تر هەر دڕێکا پەروەردەو خێزان و وقوتابخانەیێ و دەزگەهێن ڕاگەهاندنێ دا، یان د ڕێکا پاڵپشتیا سیاسیدا پێشکەفتنا تاکێ جڤاکی ل کەناڵ و ڕێکا پارتێن سیاسی،و پەرلەمان، کۆمەڵەیەکا بەرژەوەندێن تایبەت ێن پەروەردەی و پێشکەفتنا سیاسەتا ساخلەم و ڕولەکێ گرنگ هەیە،د پێشکەفتنا کۆمەلگەلێ دا سیاسەت بەڕدەوام کاریگەریا خۆ هەیە و ئەگەر مە بڤێت ب ئاشکەرایی جڤاکی ڤەکولین ڕۆشه‌نبیری سیاسی دا هه‌ر د ڤێ دیتنێ دا دێ بۆ مه دیاربیت كۆ ژ وێ گۆڕانكاریا ره‌وشه‌نبیرا گشتی و په‌روه‌رده‌ی و سیاسی دڕێكا گه‌شه‌كرنا مرۆڤایه‌تیێ یه و ئه‌رێنی كاریگه‌ریا ئه‌رێنی دێ هه‌بیت ل سه‌ر سیسته‌مێ سیاسی و به‌ر ب پێشڤه‌چوونا جڤاكێ مه‌ده‌نی و ڕیكخراوه‌ی سه‌ركه‌فتی، هه‌كه كو به‌روڤاژی بیت دێ به‌رده‌وامیدان هه‌بیت د جڤاكه‌كێ تقلیدی یێ وه‌ستیایێ جهێ خوه ماندیبوون بێ گه‌شه‌كرن بیت د هه‌موو رویێ جڤاكی و سیاسی دا هه‌تاكو د ئابووری ژی دا، ئه‌ڤه دێ بۆ مه دیاربیت كو هه‌موو ئه‌و نێزیكبوونا تاكێ سیاسی و د ئه‌ركێ ڕۆژانه دا بۆمه دێ رۆن بیت چ ژ لایه‌نی تاك بۆ سیسته‌مێ سیاسی چ كارڤه‌دانا سیسته‌مێ سیاسی یه دڕێیا بڕیارێ دا كۆ ده‌رئه‌نجامێ په‌روه‌ردا ڕه‌وشه‌نبیری و سیاسی و جڤاكی یه.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.