سه‌رۆكێ پشكا جوگرافیێ ل په‌روه‌ردا بنیات:مه پێدڤی ب هولێن خواندنێ و تاقیگه‌هێن پێشكه‌فتی هه‌یه
سه‌رۆكێ پشكا جوگرافیێ ل كولیژا په‌روه‌ردا بنیات ل زانكۆیا دهۆكێ ئاشكراكر كو گه‌له‌ك گڤاشتن ل سه‌ر پشكا ناڤبری هه‌نه و پلان بۆ وه‌رگرتنا 60 قوتابیان دانابوو و هه‌تا نوكه 140 قوتابی هاتینه و به‌رامبه‌ر نه‌بوونا هولان و تاقیگه‌ها كارتێكرن ل سه‌ر ڤێ گڤاشتنێن مه‌زن هه‌یه .
پرۆفیسورێ هاریكار د.نیشان سورین، سه‌رۆكێ پشكا جوگرافیێ ل كولیژا په‌روه‌ردا بنیات ل زانكۆیا دهۆك بۆ به‌رپه‌رێ په‌روه‌رده و زانكۆ ل رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت:سالا خواندنێ 2017- 2018 پشكا جوگرافیێ ل گه‌ل پشكا مێژوویێ ل كولیژ په‌روه‌ردا و بنیات هاته‌ڤه‌كرن و ئه‌ڤه دچارچووڤێ پشكا كومه‌لایه‌تیێ دابوون و مه گه‌له‌ك ئاریشه هه‌بوون چونكه ده‌رچووێن ڤێ پشكێ گه‌له‌ك ماندیبوون و حه‌ز هه‌بوون بچنه خواندنا ماسته‌ر و دكتورایێ چونكه پشكا كومه‌لایه‌تیێ نیڤه‌كا بابه‌تان مێژوویی بوون و نیڤه‌ك جوگرافی بوون ز تایه‌بتمه‌ند نه‌بوو، له‌وما ب پشته‌ڤانیا راگرێ كولیژا په‌روه‌رده و بنیات پ.د. اسماعیل ئه‌حمه‌د سمو هه‌ر دو پشكێن مێژوو و جوگرافی بریار هاته‌دان ئه‌ف هه‌ر دو پشكه بهێنه ژێكڤه‌كرن و پرۆگرامه‌ك هاته‌دان و بوونه دو پشك مێژوو و جوگرافی و ئه‌ڤه ل هه‌می وه‌لاتان هه‌یه، ل سالا ئێكێ سیسته‌مێ خواندنێ یێ سالانه بوو و سالا دووێ ژی ب هه‌مان شێوه وی ده‌می سیسته‌مێ كورسان نه‌بوون و مه هیڤی هه‌نه ئێدی خواندنێ ل ڤێ پشكێ هه‌میێ بكه‌ینه كورسان و بتنێ قوناغا چارێ مایه و گه‌ل ده‌رچوو دێ هه‌می سیسته‌می كه‌ینه كورسان بۆ زانین قوناغه‌ك ده‌رچوویه ل سالا بووری..
ناڤبری گۆت: ئه‌ڤ ساله 140 قوتابی ل قوناغا ئێكێ هاتینه وه‌رگرتن و ئه‌ڤه نه لدووڤ پلانا مه بوویه چونكه بتنێ مه داخازا 60 قوتابیان كربوو، مه 380 قوتابی ل قوناغێن دووێ و سه‌ردا هه‌نه ژبلی خواندنا ئێڤاران و بتنێ مه چار هولێن خواندنێ هه‌نه و نه‌چارین بچینه پشكێن دی خواندنا خوه ته‌مام بكه‌ین و لدووڤ پلانا نوو مه قوتابیێن ئێڤاران نه وه‌رگرتینه و ئه‌ڤه ل دووڤ شیره‌تێن سه‌رۆكێ زانكۆیا دهۆكێ بوویه و ئه‌ڤه پێنگاڤه‌كا گه‌له‌ك باش بوو.
ل دورگرنگیا بابه‌تێ جوگرافیێ ژی، د. نیشانی گۆت: جوگرافی گرێدایی ژیانا مرۆڤی یه و هه‌ر ده‌م ژیانا مرۆڤی دبیته دو پشك ئێك گرێدایی له‌شێ مرۆڤی و ئێك گرێدایی سرۆشتی یه، جوگرافی زانسته‌كه ده‌مێ ده‌ركه‌فتی بوویه دو پشك مرۆڤایه‌تی و سرۆشتی، جوگرافیا سرۆشتی گرێدایی عه‌ردی نه و هه‌ر تشته‌كێ مرۆڤی دروست نه‌كربیت ئه‌و جوگرافی یا سرۆشتی یه وه‌ك ژێده‌رێن ئاڤێ و كه‌ش و هه‌وا و چیا و رووكێ سرۆشتی و ئاژه‌لێن كیڤی و ئه‌ڤه هه‌می جوگرافی یا سرۆشتی نه، جورێن جوگرافیان هه‌نه وه‌ك یا گوندان و باژێران و جوگرافی یا ژینگه و كه‌ش و هه‌وایی هه‌یه و هه‌می دهێنه خواندن و ل قوناغا خواندنا بلند ماسته‌ر و دكتورا جوگرافی دبیته تایبه‌تمه‌ندی، دیسا جوگرافی یا مرۆڤایه‌تی وه‌ك باژێران و خه‌لكی و پیشه‌سازی و چاندن وڤه‌كولین ل سه‌ر هاتیه‌كرن و بتنێ پشست به‌ستن ل سه‌ر نه‌هاتیه‌كرن كو مه كار ل سه‌ر كریه و هه‌تا جوگرافیا مرنێ ژی هه‌یه و جوگرافی یا نه‌خوشیان هه‌یه و رۆژ بۆ رۆژێ به‌رفره تر دبیت و ب هه‌رسێ زمانێن كوردی و عه‌ره‌بی و ئنگلیزی دهێته خواندن.
سه‌رۆكێ پشكا جوگرافیێ ئه‌و ژی گۆت: بابه‌تێ جوگرافیێ ئه‌وێن قوناغێن بنه‌ره‌ت دهێته خواندن گه‌له‌ك یا گرنگه و ژ هه‌می روویه‌كی ڤه كارڤه‌دانێن خوه هه‌نه و یا كولیژا بنیات باشتره ژ یا ئادابێ چونكه ئه‌م زانستێ گشتیێ مرۆڤایه‌تیێ دخوینن و گه‌نگه‌شه دهێنه‌كرن و هه‌ر تشته‌كێ سه‌ره‌كی دهێته خواندن و ده‌رچوویێن پشكا مه چووینه ماسته‌رێ، جوداهی یا خواندنێ ل په‌روه‌ردا بنیات ژ ئادابێ ئه‌وه ده‌رچوویه‌ك دهێته به‌رهه‌فكرن ل قوتابخانا رۆلێ خوه بگێریت و پێزانیێن گشتی وه‌ردگرن.
ل دور پشنیارێن پشكا جوگرافیێ ژی ناڤبری گۆت: گه‌له‌ك پێشنیار بۆ پێشڤه‌برنا پشكا جوگرافیێ مه گه‌هاندینه سه‌رۆكێ زانكۆیێ وه‌ك زێده‌كرنا هولێن خواندنێ و هه‌بوونا گه‌له‌ك قوتابیان ل پشكا جوگرافیێ، خواندنا ئێڤارا و سپێده‌هیان و په‌ره‌لێل ئه‌ڤه هه‌می هاتن و گه‌له‌ك گڤاشتن كه‌فتیه سه‌ر مه، مه 60 قوتابی داخازكربوون هه‌تا نوكه 140 قوتابی هاتینه و به‌رده‌وامێ دهێن و زێده‌تر حه‌زا ل سه‌ر ڤی پشكێ هه‌یه چونكه پاشه‌رۆژا دامه‌زراندنێ هه‌یه، هه‌كه نوكه ده‌لیڤێ بده‌ینه قوتابیێن زانستێن مرۆڤایه‌تی دێ هه‌می هێنه په‌روه‌ردا تایبه‌ت و هه‌تا تكرا نمرا 74 مه وه‌رگرتینه و كێمتر ژی هاتیه وه‌رگرتن پشتی بریارا وه‌زیرێ خواندنا بلند، ل هه‌می وه‌لاتێن جیهانێ jps دهێته خواندن وه‌ك ڤه‌كولین و سه‌رۆكێ زانكۆیێ ژی گه‌له‌ك یا گرنگه بابه‌ت گرێدایی ڤێ چه‌ندێ هه‌نه و هه‌ر تشته‌كێ بهێته‌كرن مرۆڤ دشێت برێكا ڤێ خواندنێ بزانیت چه‌نده هه‌كه ده‌ڤه‌ره‌ك ل چیایی بهێته سوتن ب رێكا ڤی پرۆگرامی مرۆڤ دزانیت چه‌ند دوونه‌م هاتینه سوتن یان پێدڤی ب چه‌ند مه‌تراینه بۆ كه‌ساتی و چاندنا داران و ئه‌ڤ پشكه ل باژێرڤانیێ و گه‌لكه فه‌رمانگه‌هێن دی هه‌نه.
ل دور جوگرافیا هه‌رێما كوردستانێ ژی، سه‌رۆكێ هه‌مان پشك گۆت: وه‌لاتێ كوردستانێ گه‌له‌ك یێ ده‌وله‌مه‌نده چونكه جهه‌كێ ستراتیجی یه گه‌له‌ك وه‌لاتێن زلهێز جیرانێن كوردستانێ نه و هه‌تا گه‌ل وه‌لاتێن عه‌ره‌بی ژی و باشترین جهێ جوگرافی كوردستانه چونكه پره‌ك دناڤبه‌را كیشوه‌رێن جیهانی دا ب رێكا زاخۆ دێ چیه توركیا دێ چیه یونان ئه‌ڤه چوویه ئه‌ورۆپا و ب رێكا ده‌ریا سپی دێ چیه وه‌لاتێن ئاسیا و گه‌له‌ك جهێن دی و كه‌ش و هه‌وایه‌كێ گونجای ل گه‌ل ده‌ڤه‌رێ.
ل دور هه‌بوونا ئاڤێ ژی و ژێده‌رێ، جوگرافی، سه‌رۆكێ پشكا جوگرافیێ گۆت: مه‌ترسی ل سه‌ر ئاڤا كوردستانێ نینه و هه‌كه بدورستی بهێته بكارئینان ب چ ره‌نگا مه‌ترسی ل سه‌ر ئاڤا كوردستانێ نینه و ئه‌گه‌ر نوكه بارانه‌كا باش بهێت دێ بیته جوكه‌كا ئاڤێ دێ به‌ر ب بن عه‌ردی ڤه چیت و هه‌كه توركیا چه‌ند به‌نداڤا بدانیت كارتێكرن ل سه‌ر ئاڤا كوردستانێ ناكه‌ت چونكه مه گه‌له‌ك ئاڤا بن عه‌رد هه‌یه دچنه سه‌ر رویبارێ دیجله و مه زیێ بچیك و مه‌زن هه‌یه و جوگرافیا كوردستانێ ئاماژه دكه‌ته وێ چه‌ندێ كو عومبارێن مه‌زنێن ئاڤێ مه هه‌نه و رێژه‌كا مه‌زن یا ئاڤێ مه هه‌نه و گه‌له‌ك پشست به‌ستن ل سه‌ر دهێته‌كرن .
ل دور پلانا نوو یا پشكا جوگرافیێ ژی، سه‌رۆكێ هه‌مان پشك گۆت: پشتی پشكا جوگرافیێ هاتیه‌ڤه‌كرن مه ل به‌ره خواندنا ماسته‌ر و دكتورایێ ل نێزیك ڤه‌كه‌ین و مامۆستایه‌كێ دن ژی ل پشكا مه دێ دكتورایێ ب دووماهی ئینت ومامۆستایێن مه به‌ره‌ف زێده‌بوونێ نه و بتنێ مه تاقیگه‌هه‌ك دڤێت، ل پشكا جوگرافیێ هه‌ر دو مامۆستایێن مرۆڤایه‌تی و سرۆشتی هه‌نه.
ل دور گه‌شتێن زانستی ژی ناڤبری گۆت: به‌رده‌وام گه‌شتێن زانستی بۆ قوتابیێن مه دهێنه ئه‌نجامدان بۆ نموونه گه‌له‌ك جورێن ئاخێ هه‌نه و دڤێت قوتابی ئه‌ڤان جورا بچاڤ ببینت یان جورێن به‌را یان ڤه‌كولین ل سه‌ر به‌نداڤێن دهۆك یان مویسل، جوگرافی ل وه‌لاتێن پێشكه‌فتی و به‌ری چه‌ندین سالان بوویه پشكه‌ك ژ ئه‌ندازیاری یان پلاندانان یان چاندن و لایه‌نێ ئه‌ده‌بی گه‌له‌كێ كێمه و په‌رتووكێن مه گه‌له‌ك نێزیكی ئه‌ڤان كولیژانه و بتنێ یامه سه‌ر عه‌ردی دخوینین یان ئه‌وان بن عه‌ردی یه.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.