نڤیسین : لازمە شێخ یوسف
وەرگێران: حسین شنگال
شاندەکی هەڤپشک کو پێکدهێت ژ پارتی دیموکراتی کوردستان و ئێکەتی نیشتمانی کوردستان ب نوێنەراتیا هەرێما کوردستانێ دەست ب دانوستاندنێ کرنە ل گەل هێز و لایەنێن سیاسی بۆ پێکئینانا حکومەتا نوو یا فیدڕاڵی یا عیراقێ ، پێکهاتنا حکومەتا نوو یا عیراقێ مانشێتێ هەره دیارە ئەڤرۆکە، ب تایبەت پشتی چەندین گهۆڕینێن سیاسی چێبووین ل میکانیزما کارکرنێ ل گەل ئیدارا عیراقێ یا کو ل ژێر ڕکێفێ وەلاتێن دەوورووبەر و رێک ددا وان مایێ خۆ ل کارووبارێ ناڤخۆیێ عیراقێ بکەن .
ژبەر ڤێ چەندێ رێک ل ڤێ مایتێکرنێ هاتە گرتن ب رێکا پێکئینانا ئیداڕەیەکا نوو بۆ عیراقێ و پاشان جەخت کرن ل سەر پویتەدان ب پەیوەندیێن ستڕاتیژی ل گەل جیهانێ و هەرێما کوردستانێ هەتا کو ژڤێ قەیرانا سیاسی یا کوویر دەربچیت ، ژبەر ڤێ چەندێ لایەنێن عیراقێ زنجیرەیەکا کۆمبوونا بەستن ل لێڤەگەڕێ گەلێ کورد و سەرۆکێ (پ.د.ک) بەرێز (سەرۆک مەسعوود بارزانی) ل هەرێما کوردستانێ کو گرنگیێ ب دۆزا کوردی و چاڕەنڤیسێ هەڕێما کوردستانێ ددەت ، ئەڤە ژی ژ سیاسەتا حەکیمانە یا جەنابێ وی دهێت بۆ پاراستنا پەیوەندیان ل ناڤبەرا هەرێما کوردستانێ و عیراقێ بۆ پێکینانا حکومەتەکێ مافێن هەموو عیراقییان بپارێزیت .
ئێک ژ گرنگترین خالێن سەرەکی یێن سەرکردایەتیا (پ.د.ک)ٚ ل دانوستاندنێ ل گەل لایەنان چ شیعە یان ژی سووننە ئەوبوو چاڕەسەرکرنا ئاریشەیێن دەڤەرێن کوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارا هەرێما کوردستانێ و پەیوەندی ل گەل
هەرێمێ ل دویف دەستووری و ئەڤە ژ بابەتێن سەڕەکی بوون ل دانوستاندنێ .
هەتا کو عیراق ئاڕام ببیت دڤێت ئاریشەیێن دەڤەرێن مادەیا (١٤٠) بهێنە چارەسەرکرن ، کو چارەسەریا ریشەیی یا ئاریشەیێن ناڤبەرا بزاڤا رزگاریخوازا گەلێ کورد ب رێبەراتیا (بارزانی نەمر) ل گەل حکومەتێن ل دویف ئێکێن عیڕاقێ پشتی کو بوویە کۆمار ، و نۆکە ژی و پشتی شکەستنا رژێما بەعس بوویە ئاریشەیەکا سەرەکی ڵ ناڤبەرا حکومەتا عیراقێ و هەرێما کوردستانێ .
گرنگترین بەندێن دەستوری دەربارەی مادەیا (١٤٠) کو گرێدای ب دەڤەرێن ڤەقەتیای ژ ئیدارا هەرێمێ :
ئێک / دەستهەلاتا جێبەجێکرنێ پێنگاڤێن پێدڤی بهاڤێژیت بۆ تەمامکرنا پێدڤیێن جێبەجێکرنا مادەیا (٥٨) ژ یاسایا ئیداڕەیا دەولەتا عیراقی یا قۆناغا ڤەگوهێزەر ب هەموو خال و بەندێن خۆڤە .
دوو/ بەرپرسیارەتی ل سەر ملێ دەستهەلاتا جێبەجێکرنێ دایە ل حکومەتا ڤەگوهێزەرا دا ، کو ل مادەیا (٥٨) ژ یاسایا ئیداڕەیا دەولەتا عیراقی یا قۆناغا ڤەگوهێزەر ئاماژە پێدایە ، درێژە پێ دهێتە دان ل هەموو دەستهەلاتان تاکو دهێتە جێبەجێکرن و ژ ئاسایی کرن و ئامار و ریفراندۆم ل پارێزگەها کەڕکووک و دەڤەرێن دی یێن کێشه ل سەر ، بۆ دیارکرنا ئیراڕدەیا خەلکێ ڤان دەڤەڕان ل تا دوماهیکا سالا (٢٠٠٧) .
لەزکرن ل چارەسەرکرنا ئاریشەیا دەڤەرێن کوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارا هەرێمێ و یێن ل چاڕچۆڤێ مادەیا (١٤٠) ژدەستوورێ عیراقێ یێ کو پتڕیا خەلکێ عیراقێ دەنگ بۆ دای ، ئەڤە ژی گەرەنتیا ئێکانەیە بۆ هەموو پێکهاتا ل ڤان دەڤەران ،چنکو خەلکێ ڤان دەڤەرا تووشی زۆر نەخۆشی ودەڕدەسەری بوون . ژبلی نەجێگێریا بارێ ئەمنی و سیاسی و جڤاکی و کارگێری و تەنانەت رەوشەنبیری ژی ، و ئەوان ژیانەکا ب سەربلندی دڤێت ، لێ واقیعێ ڤان دەڤەران ل لایەکی یە و هێڤی و ئۆمێدێن خەلکێ ژ لایەکی دی نە .
سەرەڕی کو مادەیا (١٤٠) یا دەستوری یە ، لێ هێشتا نەهاتیە جێبەجێکرن هەتا نۆکە وەکو دوو ئیدارا رەفتار ل گەل خەلکێ ڤان دەڤەڕان دهێتەکڕن ، ژلایەکی ڤە زالگەهێن هێزێن سەربازی یێن ژ دەرڤەی یاسایێن عیڕاقی ب تایبەت ل دەڤەرا شنگال ، ئەڤە ژی کاڕتێکڕنێ ل خەلکێ وێ و چارەنڤیسێ وێ دکەت ژبەر نەبوونا ئەمن و ئاڕامیێ .
- نڤیسەرا هێژا ئەو ناڤێ تە لخارێ هاتیە نڤیسین دکاری هەموو بابەتێن خۆ ببینی
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.