شه‌رێ ساناهیى و ره‌ڤین به‌ره‌ڤ پێشڤه‌ چوون

بێوارحسێن زێبارى ، هه‌ولێر:

ئێك ژ خرابترین وان ساخله‌تێن د ژیانێ دا ب گشتى ل ڤى سه‌رده‌مى دا زێده‌بوونه‌ و بوویه‌ دیارده‌یه‌ك ژى وه‌كى دهێته‌ دیتن ” ره‌ڤین به‌ره‌ڤ پێشڤه‌” مەره‌م ڤى یه‌كێ ئه‌وه‌ كۆ كه‌سه‌ك ده‌مێ تووشى ئاریشه‌ و شاشیه‌كێ یان ژى دكارین روونتر كو تووشى قه‌یرانه‌كێ دبیت وى دڤێت ب هه‌ر حال خۆ رزگار یان ژى گوتنه‌ك دىیتر بێژن دڤێت ب دوورى خۆ دیار بكه‌ت ل سه‌ر وێ ئاریشى كۆ رووبرووبى یان ژى شكه‌ستن ئینایه‌ و دبیته‌ هه‌وڵ و بزاڤ بۆ شه‌ره‌كێ دروست بكه‌ت . سه‌ره‌ده‌ریا ڤان جۆره‌ كه‌سانه‌ یا نویى نیه‌ ل ژبانا بۆرى دا، لێ دنوه‌ كا بوویه‌ ساخله‌ته‌ك هه‌ڤپشك د وارێن جودا جودا وه‌ك سیاسى و جڤاكى و ئابوورى و هه‌تا بگره‌ ژ روویێ چالاكیێن مرۆڤى و یێن جودا جودا دا دهێنه‌ كرن .
ئه‌گه‌ر ئه‌م نموونه‌ باس ل پۆستێ سه‌ركردایه‌تى یان ژى نه‌ یى َ سه‌ركردایه‌تى بیت بهێته‌ كرن ، ئه‌ڤه‌ زۆر ئاسانه‌ و دڤێت بهێته‌ قبولكرن ژى كۆ هه‌ر گله‌یك یان گازنده‌ك هه‌بیت لسه‌ر پوست و كار و به‌رپرسا وى و ئه‌ڤه‌ ژى ب شاشى هاته‌ قه‌له‌مدان یان هاته‌ ئیهمالكرن ئه‌و دێ هندێ گه‌هینیت كۆ ئه‌و تشته‌ یان ئاریشه‌ دێ ئالۆزتر بیت . ئه‌ڤه‌ ژى جهێ هندێ كۆ مه‌ گوتى بهێـه‌ چاره‌كرن دێ خرابتر بیت و هه‌تا ئه‌نجامێن خراب ل دوڤ خۆ هێلیت . هه‌ر ده‌ما گه‌هشته‌ ڤێ چه‌ندى ئه‌و سه‌ره‌ده‌ریا وان دێ دگه‌ل ئێك خراب بیت و لێتێنه‌گه‌هشتن ژى دروست بیت ، هه‌روه‌سا ژى كۆ ئه‌گه‌ره‌كێ دێ چنه‌ ئێكا دیتر یان ئاریشه‌ك بۆ ئاریشه‌كا دیتر دهێته‌ چێكرن و په‌یدابوون له‌وما ئه‌ڤه‌ دبیته‌ ئه‌گه‌رێ ئالۆزبوونێ . ژ به‌رهندێ كۆ ره‌ڤین نابیته‌ سه‌رده‌مێ هندێ كۆ ب مانا خوپه‌رستنێ دهێت و مامه‌له‌كرن دگه‌ل ئاریشێ به‌كۆ دبیته‌ ئه‌گه‌رێ كێماسیان و به‌ره‌ڤ لێكترازانێ دچن و ئه‌نجامێن خراب و خرابى ب سه‌ر وان دا دێ زاڵ بیت وزیانێن درێژ خایه‌ن ژى په‌یدا بن ل سه‌ر ئاریشێ . ژ به‌رهندێ كۆ ئه‌ڤه‌ رامانا هندێ ناده‌ت “بێ سه‌رو شوێن بن و هه‌تا ئه‌گه‌ر ل چاڤێن وه‌ نه‌هێنه‌ ده‌رێ ” ئه‌ڤه‌ لسه‌ر وان ئاریشان دهێت كۆ نه‌گه‌هنه‌ چو ئه‌نجامێن باش و به‌رده‌وامن لسه‌ر خرابى دكارێن خۆ . ئه‌ڤه‌ لسه‌ر هنده‌م مه‌سه‌لێن سیاسه‌تى مه‌ ئاماژه‌ دایى كۆ نێزیكترین نموونه‌ لسه‌ر ڤى بابىتى ئه‌وه‌ كۆ شێوازى ره‌ڤین بكارئیایى و ل داهاتى و شه‌رێ ئاسان بێژین لسه‌ر ئاریشان سه‌رۆك وه‌زیرێ به‌رێ یێ به‌ریتانیا “بۆریس جۆنسنه‌” بوویه‌ و ئه‌گه‌ر تیشك بێخینه‌ سه‌ر هندێ كۆ هه‌ر فه‌رمانره‌وابیه‌ك یان به‌رپرسه‌ك تووشى قه‌یرانێك بوویه‌ گله‌ى ل حكومه‌تى هاتیه‌ كرن و كه‌فتیه‌ به‌ر ره‌خنه‌یێن حكومه‌تێ بله‌ز ب ریێیا ڤان شه‌ران ره‌ڤیه‌ و كۆ نه‌ هره‌ ب شاناهى ژى .ئه‌ڤه‌ ژى هندى دگه‌هینیت كۆ دڤێت داخۆگر بیت لسه‌ر ئاریشان نه‌ك ب ساناهى به‌ره‌ڤیت .

مه‌ترسیا شه‌رێ ئاسان تنێ ئه‌و نیه‌ كۆ پشكدارى د گه‌شتا پێشڤه‌چوونێ بكه‌ت ، بێ كۆ ئاریشه‌ و شاشیێن خۆ چاره‌سه‌ر نه‌كر بن و ئه‌و بجهێلا بن و ئه‌و دبیته‌سه‌ده‌مێ كۆ ئه‌و گرپه‌ یان لایه‌نه‌ دێلاوازى دروست بیت و له‌وما دڤێت لسه‌ر هه‌ر مه‌سه‌له‌یه‌كێ په‌یوه‌ندیێن باش و موكم هه‌بن دا ئه‌نجامێن باش لدوڤ خۆ بهێلن . ئه‌گه‌ر هاتو فاكته‌رێن سروشتى دروست ببن و بیبیته‌ ئه‌گه‌رێ هندێ كۆ ئالۆزى و مه‌ترسى دروست ببیت به‌لى َنابیته‌ سه‌ده‌م كۆ هیچ تشته‌ك یان په‌یوه‌ندیێن خۆ ده‌ست ناده‌ت چونكى ئه‌و دیاره‌ سروشتى بن . لێ یا گرنك و فه‌ر و فه‌رتر لسه‌ر هه‌ر كه‌سه‌كێ كو دكه‌فیته‌ داناڤ ئاریشه‌كێ چ ئاریشا ( جڤاكى یان سیاسى و ئابوورى ….. هه‌تا داوى دڤێت ئه‌وه‌ لسه‌ر راوه‌ستاندنه‌كێ یكه‌ت و ئێكسه‌ر چو بریاران لسه‌ر نه‌ده‌ت ژى چونكى ل وى ده‌میدا دێ ئێكسه‌ر ئه‌و گوتنه‌ ل دێ لسه‌ر وىه‌ بنه‌مال و هه‌تا بگره‌ ێى په‌شیمان بیت ژى لێ ناهێته‌ ده‌رى ب ئاسانى له‌وما دڤێت بزانن كۆ ” شه‌رێ ساناهیى و ره‌ڤین به‌ره‌ڤ پێشڤه‌ چوون ” به‌رهندێ لسه‌ر گرفت و ئاریشان دانوستاندنێ هێمن و باش و ته‌حمول و هه‌لویسته‌ك جامێرانه‌ هه‌بیت نه‌كو داوى كه‌ڤیه‌ كار و كریارێن كریت و خرابت زیان گه‌هینیه‌ ده‌ردوورێ خۆ ژى .