عێراق یا مای ب هێڤیا ئیمام حسێنی (خودێ ژێ ڕازیبت) ڤە

بژار ئاسیهی
زاخۆ – گوندێ ئاسیهێ

ئەزێ ب نۆکتەکێ چمە د ناڤا مژارێ دا: دو کوردێن مە دەما چووین بەغدا، سەیتەرەکا عەرەبان ترومبێلا وان ڕاوستاند، و گۆت ئێکێ “ناڤێتە چ یە؟” گۆتێ “ناڤێ من حسێنە”، بێ هرڤە وێڤە ئەو دەرباز کر، هەڤالێ وی ژی تێگەهشت کا سوحبەت چ بوو. سەیتەرێ گۆتە هەڤالێ وی “و ناڤێ تە چ یە؟” گۆتێ “وەڵا قوربان ناڤێ من میسایە بەس دبێژنە من ئەبو حسێن” مەرەم دا وی ژی دەرباز بکن و ئەڤە واستەکاری بوو!

ئەڤ کێشەیا عێراقێ (ژ نەچاریا مە و هەم شاش تێگەهشتنا مە) یا مایە ب دلێن مە ژی ڤە. مە خوە فێری واستەیان کر، مە پێنگاڤ بۆ پێش نە هاڤێتن، ب تایبەت ژ بۆ مللەتی. ئەم مان ل سەر ڤی دەستو داری. سرایەک هەبت، دێ ژ وێ سرایێ ئێک ناڤدا دەرکەڤت چتە دەستپێکێ، دێ بێژن بۆچی؟ خێرە؟ ما دورستە؟، ژ بۆ ڤان هەر سێ پڕسان ناڤێ “واستەکاری” دێ هێتە بەر سینگێ مە. کوڕێ فلان کەسی پۆلیسێ مڕۆڕێ ب چ حساب نەکر، واستەیێ هەی. فلان کەسی سرایا بەر دەرێ دکتۆری بۆ خوە ژ هەمیان نێزیکتر کر، واستە یێ هەی. فلان قوتابی ب شەڤ و ڕۆژ ل ناڤ خوەشی و حەزێن خوە دا بوون، دەما کارتا وی هاتی پلێن وی هەمی نایاب بوون، واستە یێ هەی. ئەز بڤی ڕەنگی وەلاتێ عێراقێ دبینم؛ کو بێ واستە و بەرتیل، ئەڤ وەلاتە ناهێتە ناسکرن و ناڤێ واستەکاری د گەل دا نە بت، مەرجە خەلکەک بمینن حێبەتی!.
هەکو هاولاتییێ عێراقێ د سالا دو هزار و ئیرۆ دا بناڤێ ئیمام “حسێن”ـی (خودێ ژێ ڕازیبت) واستەکاریێ بکت و د دەمەکێدا ئیمام یێ چووی بەر دلۆڤانیا خودێ، ئەرێ گەلۆ پا ژ بۆ مرۆڤێن ساخ و ماین د هەبوونێدا دێ چ ب سەرێ واستەکارییێ ئینن؟!.

دێ چم لایەنێ دەروونی؛ دەروونێن مە، ئەڤ سوحبەتە یا قەبویل کری، واتە وەکو ئەم دبێژن “یا چووی د ناڤا خوینا مە دا”، ئانکو مە کارەک پێ چێبت ژی و بێ واستەکاری ژی بەر ئێکڤە بهێت، ئەم دێ %70 هەر بەرەڤ واستەکارییێ ڤە چن، وەکی وێ ژنا قەلس و مریا پارەی “دەما چووی بازاری، چوو لایێ بازارێن کەل و پەلێن ئەرزان، خاولییەکا هشکرنا سەروچاڤان دیت، گۆتێ “بوهایێ وێ چەندە؟” فرۆشیاری گۆتێ “500” وێ ژنێ گۆتێ من ب “250” دڤێت”. گەر سەحبکەنێ 500 چ نینن، لێ هەر نەشییا خوە یلا ئەو تشت بکارئینات یا دەروونێ وێ پێ فێربووی!. لەوا، فێربوونا دەروونی ژ بۆ سیفاتێن نەجوان و نە شارستانی، کارەساتەکا مەزنە، ژبەر کو دەما ئەڤ جورە نەجوانییە د کەڤتە د ناڤا جڤاک و کۆمەلگەهان دا، گومان تێدا نینە ئەو جڤاک بەرەڤ قیامەتا خوە دچن، و دەمەکێ زوی دا بنبڕ ژی دبن.

لایەنێ سیاسی؛ ئەڤە ژی دبتە تێرکرنا زکێن هندەک مرۆڤان و برسی کرنا زکێن هزارەهان مرۆڤان. لەوا، وەسان دیارە ئەو خالا ل سەری مە گۆتی “فێربوونا دەروونی” بێ بەهر نینە بۆ ڤان کەسانێن سیاسی ژی، و ئەڤە ژی مللەتی بەرەڤ ڤەکرنا دەرگەهێن دۆزەخێڤە دبت.

مە هندەک نەخوەشییێن دەروونی یێن هەین، ئەم ب کۆلانکی دبێژنە ڤان جورە نەخوەشییان “فعلا کرێت – کارێ کرێت” بۆ نموونە: هندەک کەسێن هەین دێ لڤینەکا دەستان کەت وەکو وی جوری دەما مرۆڤەک نەشێتە خوە، ئیلا دێ دەستێن خوە بتە ناڤ پرچا خوە دا و هندی دلێ وی حەزکری دێ مییێن پرچا خوە ئینتە دەرێ، حەتا وەلێ بهێت پرچا وی لاواز و زەعیف ببت. بێگومان دزانت ژی ئەڤە کارەکێ شاشە، بەلکو زیانێ ل خوە دکت، ژ جوانییا پرچێ هێدی هێدی دهێتە بێبەهرکرن. لێ د ڕاستی و دورستیدا ئەڤ سوحبەت سوحبەتەکا دەروونییە، دەروونێ وی-وێ مرۆڤی ب ڤی ڕەنگی یێ فێربووی و خوەشییەکێ ژ ڤێ چەندێ وەردگرت. وەکی مرۆڤێ “سادیزم” زۆرینەیا خوەشییا وی ژ وێ چەندێیە هێڕشی کەسەکێ بکت، بۆ وی ئەڤ چەندە خوەشییە، کەسەکێ سادیزمە دڤێت ئیلا کارەکێ بکت لەشێ مرۆڤەکێ ئازار بدت. نەخاسمە ئەڤ کەسێ سادیزم کەسەکێ “ماسۆشیزم” ببینت (ماسۆشیزم ئانکو کوێلە، یان بێژن بن دەست یان حەزا هندێ هەیە ئێک وی ئازار بدت) و تێر دەربان ب دەینتە وی کوێلەی د بن دەستێن خوە ڤە، حەتا وی کوێلەی نێزیکی مرنێ بکت، بەلکو بەلکو! ژ نوی بێهنا وی بهێت. کەواتە، یێ فێربووی ڤێ چەندێ لەوا ئەڤ ناسناڤێن زانستێ دەروونی یێن کەڤتین ل سەر ڤان جورە مرۆڤان. ب ڤی ڕەنگی و کۆمەکا دی یا نموونان هەر مە د زڤڕینت بۆ وێ خالا ل دەستپێکێ مە ژی گۆتی و مە مەرەم پێ هەی. لەوا، ب دیتنا من دەما چاکسازی بهێنە کرن د ناڤا وەلاتیدا دێ گەلەک و گەلەک یا باشبت کو سیاسەتمەدارێن دورست سیاسەتمەدار گرنگییێ د بوارێ دەروونی بدن، و ب جدی کار ل سەر ڤێ چەندێ بکن و کۆمبین و مژارێن دکتۆرێن دەروونی بەرەڤ زێدەبوونێڤە ببن، ژ پێخەمەت چاکرنا کێشێن مللەتی. هەر وەکی ئەز بێژم، بابێ من چارە نەبت و هەر د گەل نەخوەشییا خوە دا بت، و ئەزێ زارۆک دێ چەوان شێم کارەکێ کم بۆ دابینکرنا نانێ ژیانێ، مانە دڤێت کەسانێن پایە بلند ژی دەردۆرا خوە چارە بکن یان خوە چارە بکن دا ژیانا مە ب دورستی ڕێکبێخن، و مللەت بەرەڤ ئارامییێ و ئاڤەدانییێ ڤە بچت. چونکی مللەتی گەلەک بابێن هەین، گەر ئەڤ بابێن هەنێ تووشی کێشێن دەروونی ببن و حەتا وی ڕادەی مللەت ژی پێ تووشببت، ما بەر ئەقلە مللەت د ژین و ژیارەک ئارام دا ببۆرت؟