دەولەتا مەروانی (٣٨٠_٥٣٢مش /٩٩٠_١١٣٧ز)
پەیدابوونا ڤێ دەولەتا کوردی ل سەر دەستێ (حەسەن کورێ مەروانی) بوو یێ ناسیار ب (ئەبو عەلی) پشتی کوشتنا خالێ خۆ (بادێ کورێ دۆستەکی) ل
(طور عه بدين) نێزیكی نسێبینێ ل سەر دەستێ عەرەبێن حەمدانی ل سالا( ٣٨٠ مش/٩٩٠ز)کو باوەریا خێزانا خالێ خۆ دەیلەمی وەرگرتی ل وی وەختێ کو ئاسێگەها حەسن کێفا بوو ئێکسەر ل پەی کوشتنا (ئەلفارقی) خۆ گەهاندە خێزانا بادی و کوشتنا بادی را گەهاندن و ل سەر کاودانێن شەری و کوشتنا وی هەلکر و خانما دەیلەمی ژ حەسەنێ کورێ مەروانی خوازت بۆ دیار بکەت باشترین پێنگاڤ چیە بۆ راگرتنا دەستهەلاتداریا (بادی) ئەڤجا کورێ مەروانی داخازا ژێکر ب هاریکاریا وێ باژێرێ میافارقین بێخیتە ل ژێر دەستهەلاتداریا خۆ ل وێ گاڤێ رازیبو و بەرەڤ میافارقین چوون و ب ساناهی چوونە ژوور.
ل سالا (٣٨٠مش /٩٩٠ ز) میراتیا خۆ راگەهاند و ل دویڤدا ل دەمەکێ نێزیک ئامەد و ئاسێگەهێن وێ هەروەسا زالگەهیا خۆ ل سەر سەپاند و دا پتر (حەسەنێ کورێ مەروانی) باوەریا لایەنگرێن (بادی) ب خۆ بینیت خزماتیکەکا سیاسی ل گەل خێزانا بادی کر و مەهرکر و ب وێ چەندێ پشتەڤانیا تەڤ وەلاتیێن ئامەد و میافارقین و دەوروبەرێن وان ب دەستخۆڤە ئینا. هەژی گۆتنێ یە کۆ کوڕێن (حوسەینێ کورێ حەمدانی) بەردەوامی ب پلانێن خۆ دانان سەخمەراتی نەهێلانا دەولەتەکا کوردی ل ژووریا جزیرێ بەلێ ئەو هێرشا وان بریە ل سەر چەپەرێن مەروانیان سەر نەگرت بەلکو (حەسەنێ کورێ مەروانی) شیا (ئەبی عەبدوللا کورێ حسێن کورێ حەمدانی) بگریت و دەستەسەر بکەت و ل دویڤدا ئازادکرن پشتی ناڤبژنیا خەلیفێ مصری یێ فاتمی (ئەلعه زيز بيللا). و ژبەر سیاسەتا (حەسەنێ کورێ مەروانی) یا نەرم ل گەل خەلکێ میافارقین ل دژی وی ڕاوەستیان و ل سالا(٣٨٧ مش /٩٩٨ز) ب دەستێ هندەک مەزنێن باژێری هاتە کوشتن بەلێ پا باهراپتر ژ وەلاتیان نەرازیبوونا خۆ بۆ ڤی کاری دەربری و ئێکسەر حوکمێ دەولەتێ تەسلیمی برایێ وی کر (ئەبو مەنصور کورێ مەروانی) و ب بۆرینا پازدە سالا ل سەر حوکمێ ئەبو مەنسووری جێگرەکێ وی ل کەلا (هەتاخێ) ب ناڤێ(شەروە) تیرۆرکر ل سالا (٤٠٢مش /١٠١١ز)و ل گەل کوشتنا ئەبو مەنصورى برایێ وی یێ دی (ئەبو نەصر ئەحمەد کورێ مەروانی) ل جهێ وی هاتە دانان و ڤی میری حوکمەکێ درێژ ڤەکێشا و سەرەدەریەکا زۆرا باش ل گەل وەلاتیان ب رێڤەبر و بنگەهێ ڕەوشەنبیر و زانایان بۆ ژ هەمی وەلاتان بۆ قوناغەکێ دناڤبەرا سالێن
(٤١٦ _٤١٩ مش /١٠٢٥_١٠٢٨ز) و ل دویڤ داخوازیا خەلکێ روحا (ئورفە) بۆ قورتالکرنا وان ل ژێر دەستێ کەسەکێ ب ناڤێ (عوتەیر) و هاتە نیاسین جێگرێ میرگەها نومەیری بوو و ل مێژوویا ئێکێ( ٤١٦ مش) وی میری دوور دکەت و روحا گرێددەت ب دەولەتا خۆڤە.
و سەبارەت مێژوویا دووێ( ٤١٩مش )ئەبو نەصر ئەحمەد مەروانی باژێرێ نسێبینێ ژ عوقەیلیان دستینیت و دەستهەلاتداریا خۆ ل وێرێ ژی دسەپینیت و پشتی بۆرینا پێنچی و ئێک سالا ل سەر حوکمێ ئەبو نه صرى ل سالا( ٤٥٣ مش /١٠٦١ز) دمریت و دەولەتا زۆر ب هێز ل دویڤ خۆ دهێلیت خۆ سەر ئەگەر بزانین ڤی میری زۆر چاکسازیێن سیاسی و ئابووری و لەشکەری و پیناسازی یێن جوداجودا ئەنجامدابوون ل میافارقین و ئامەد و گەنجینەیا زەنگین ل سەر دەمێ خۆ دروستکر بۆ دەولەتا خۆ و چاڤدێریەکا ئێکسەر ل بازاران کر.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.