▪ شۆرشی گوڵان پێشکەوتن خوازە بە دروشمی یان کوردستان یان نە مان


نووسینی بابەت:- هۆزان موئەیەد عەلی

شورەشی گوڵان پێشکە وتن خوازی ئومێد بوو ،شۆڕشی گوڵان قۆناغوو
ده ست پێکێکی نویێ خه‌باتوو ڕزگاریخوازی گه‌لی كورده‌. به‌راورد به‌ شۆڕشه‌كانی دیكه‌ی پێش خۆی، خاوه‌نی كۆمه‌ڵێك خه‌سڵەت و ئایندی تایبه‌ته‌. ڕاسته‌ شۆڕشی گوڵان ته‌واوكه‌ری شۆڕشی ئه‌یلووله‌ بەڵام له‌ پێناو هه مان ئەو ئامانجە شۆرشی بۆ دەکرد .هه‌موو میللەتی کوردستانی هەژاند.

شورەشی گوڵانی پێشکەوتن خواز بە دروشمی یان کوردستان یان نەمان. لە( ۲٦ )ئەیاری ساڵی (۱۹۷٦) بەرپابو.
لەو کاتە دا میللەتی کورد توشی نەهامە تی زۆر هاتبوو پاشان نسکۆی ساڵی( ۱۹۷۵ ) لە شۆرەشی ئەیلول میللەتی مە چ ئومێدێکی نەمابو .
لە سەرانسەری جیهان، چونکە میللەتی ئێمەهیچ رێگایەکی تری نە بوو، میللەتی کورد چ سزایەکی بە رقو کینی هەیە ،ڕژێمی بەعس هێرشی دوژمنانەی هێنایە سەر کوردستان ، و دەستی بە ئەنفال کردن کرد ( ۱۸۲ )هەزار کورد ژێر خاک کە وتن لە هەموو ناوچەکانی کوردستان بێ جیاوازی بێی یەکو دوو چ گوناحیان هەبوو بە تەنیا تاوانی ئیمەی کورد ئەوە بوو کورد بین . میللەتی کیمیا بارانکرد . لەو کاتەدا سەرۆک مەسعود بارزانی و ئیدریسی جوانەمەرگ و چەند سەرکردەی دلسۆزی کورد لە و شورەشە مەزنەدا لەسەنگەردابون . هەموو لەبن چەتری مالی بارزان کۆبونەوە جارێکی تر میللەتی کورد چەکی شەرەفی هەڵگرت و کەوتینە بەر چیاو چوڵو سەرەڕای ئەو کارانە دەست بەجێ هەموو خەڵکی کوردستان هاتن بونە پێشمەرگەو کادریر ئەوان لە بن زوڵم و زۆرداری دژیان دەستیان دە هاوێشتە بەر چەکوو خەباتی سیاسی.
شورەشیان هەڵکیرساند سیاسەت لە ناو کوڵاناندا بە نهینی دە کرا. زۆر خەڵک بە گرتن دە چوو لە سێداردەدرانو تووشی زیندان دە هاتنو چونکە بە نهێنی بوو لەناو ماڵان .بە ڵام زۆر کوردی دڵسۆز جارێکیدی ئومێدی پەیدا کردەوە .
بەڵام شۆرەشی ئەیلولی مەزن خەباتی چەکداری ئەگەر باسی لێ بکەم ڕۆژی سەختیان بەڕێ کرد بە سەدان کتێب، کۆتایی ناێت. پێشمەرگە و کادیر و سەرکردەی رێکخستنێن بە نهێنی وەک چیرۆکیکی چڕ بە هەزاران چاڵاکیان ئەنجامدا .دژی ڕژێمی بەعس گۆڕ بە گوڕ و حکومەتی سەدامێ دکتاتور کەوتە بن زەخت و نەچاربوو هەوڵی لەگەڵ سەرکردایەتی کوردستان بکات. لەبەرئەوەی ئەو ڕژێمە ی حکومەتی عیراق لەڕابردوو رێکەوتنی لەگەڵ بارزانی نەمر کردبوو، بەڵام لە رێکەوتنە کەی خوی پاشگەز بوە و خیانەتی کرد. بەڵام سەرکردایەتی کوردستان چ باوەڕی نەمابو . ئامادە نەبوو هیچ رێکەوتنی دیکە لەگەڵ عیراق بکات .داخوازی ئازادی و سە ربە خۆی گەڕانەوەی خاکی پیروزی کوردستانی دەکرد. سەرانسەری کوردستان هەموو هێز و لایەنە سیاسیەکان یەک دەنگ و یەک هەلوێست بوون .و بەنهێنی دروشمیان لەناو شاخوو کوڵان و گوند بڵاو دکردەوە. رێگای رێکخستن بە نهێنی بوو حکومەت زۆر دەگەرا میللەتی بن بڕ بکات و کوردی ببات میللەتی دروست کرد لەو کاتە شۆڕش ڕۆژ بە ڕۆژ بە هێزتر ده بوو. عیراق لەسەر شەری خۆی بەردەوام بو. هەر ساڵ خوی لە وەلاتێکی دراوسێ دەدا دواجار هێرشی لەسەر وەلاتی کوێت کردو سەدامێ دکتاتور لە ژێر ناوی کوێت پارێزگایە کی عیراقی لە کوێت داگیر کرد. وڵاتی ئەمریکا و هاوپەیمانان لەوی زیانێکی زۆریان لە عیراق دا .و زۆر لاوازیان کرد چونکە عیراق چەندین شەری بە وەلاتانی دەوروبەری دەفرۆشت و لەشکەری خۆی بەهێز کرد . شورەشگێرانی شۆرەشی گوڵان پەیدا بوون و دەستیان بە ئازادکرنی ناوچەکانی کوردستان کرد. ڕاپەرینی سە رتاسەری دە ستی پێ کرد. دەڤەر بۆ دەڤەر بەپشتە وانی پێشمەرگە . لەشکەر عیراق خۆی ڕادەستی پێشمەرگەی کوردستان کرد . دیسان میللەتی کوردستان بە گشتی پاشی ئاداری سەرهەڵدانی (۱۹۹۱)بن دەستی رەتکردە وە، هەموو ئاوارە و دەربەدەری وەڵاتی تورکیا و ئیران بوون و کۆچی ملیۆنی دەستی پێکرد ئەوکات هەموو جیهان هاتە سەر خەت و بۆئەوەی کیشەی کورد چارەسەربکەن . دانیال میتران خێزانی سەرۆکی فەرەنسا لەو کاتە خێزانی فرانسو میتران بوو. سەرۆکی فەرەنسا لەگەڵ کومەڵگەی نێو دەوڵەتی کەوتنە بەرگریکردن و بۆ کیشەکانی کورد . ئەمریکا هاتە سەر خەت و هێلی(۳٦ )بۆحکومەتی عیراقی وەک هێلی سور دانا. میللەت لە غەریبی دەربەدەری بون. بەرهەمێ شورەشی هەموو پارت و لایەنە سیاسیو کوردستانیە کان لەو کاتەدا یەک بیروڕابوون. بەرەی کوردستانیان دانا .
و بەرهەمی شۆرەشی گوڵانو زۆربەی ناوچەکوردستانیەکانیان ئازادکرد .حکومەت و پەرلەمانیان دامەزراندن کوردستانیە کان بەخۆیان کاری خویان بە ڕێوە دە برد تاکو ئەمڕۆ گەیشتینە قوناغی ئەمڕۆ ٫ لەوکاتەدا بۆگەلی کورد شۆرەشێکی پڕ ئومێدی بوو کە گەلی کوردستانیان هەموو دەزانن ئەمڕۆ(٤٤) ساڵ دەبێت لەسەر بەرپابونی ئەم شۆرەشە .خەباتی کوردیان بە دونیا ناساند .هەموو میللەت فەخرو شانازی پێ دەکات .رێزو سڵاو بۆ قارەمانانی ئەو شۆرەشە مەزنە. چەندین سەرکردەی ناوچەکانی کوردستانو چەندین داستانی لێ ئەنجامدرا .سوپاس بۆهەموو قارەمانانی کورد . نەیانهێشت ئەو میللەتە بن دەستی زوڵم و زۆرداریدا بژیت ۰

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.