▪ چێڕۆکا ئەو پێشمەرگەیێ، پشتی 45 سالا ژ شەهیدبوونێ ل ئاکرێ، گورێ وی هاتە دیتن
گەنجەکێ گوندێ کێستە ل سالا 1976ێ شەهید دبیت و ل وی دەمی تەرمێ وی ناهێتە دیتن، پشتی لێگەریانا چەندین سالان، ل داویێ تەمێ وی هاتە دیتن و ل گورستانا شاخکێ ل دهۆکێ هاتە ڤەشارتن.
رزگار کێستەیی، نڤیسەر و بەرپرسێ سەنتەرێ کوماتە دبێژیت، گەنجەکێ گوندێ مە بناڤێ حهسهن سهبری کێستهیی، کو ل وی دەمی کوڕێ ئێکانهی و برایێ 6 خوشکان بو، ل ساڵا 1976 و ل ژیێ 19 ساڵیێ بڕیارێ ددهت کو ببیته پێشمهرگه و ل دژی داگیرکهرێن کوردستانێ خهباتێ بکهت، بابێ وی حهجی سهبری کهسهکی ههژار و ئارام و پاک بوو. ئهو چهند بزن و گیاندارهکێن خوه دفرۆشیت و کلاشینکۆفهکێ دکڕیت و ب ملێ حهسهنێ خوهیێ ئێکانه و خوهشتڤیێ مالێ ڤه دکهت. حهسهن ژی خوه دگههینیته سهر سنوورێ باکوورێ کوردستانێ و دبیته ئێک ژ پێشمهرگێن دهستپێکێ یێن شۆڕشا گولانێ. حهسهن ئێدی پێشمهرگهیه ل چیا و بابێ وی حهجی سهبری ژی ل کۆمهڵگهها بێگۆڤا زارۆکێن خوه یێن ماین خودان دکهت. لێ ژ بهر کو حهسهن کوڕێ ویێ ئێکانهیه لۆما وی دڤێت ژنهکێ بۆ حهسهنی بینیت، بهلکو ببیته خودان زارۆک دا کو وارێ حهجی سهبری کۆره نهبیت. ل ساڵا 1978 دهمێ ژیێ حهسهنی دبیته 21 ساڵ ئێدی بابێ وی ژنهکێ بۆ دخوازیت و بزاڤێ دکهت کو حهسهن ژنکا خوه ڤهگوهێزیت و ل گوندهکی باکوورێ کوردستانێ ماڵهکێ بخوه دانیت، دا کو دهمێ ژ گهڕێن پێشمهرگاتیا ناڤ کوردستانێ دزڤڕیت، ئێدی ئهو ژی خودان مال و ژن بیت، ئێدی حهسهنێ گهنجێ دهڤ بکهنی و خوین شرین، خودان دهزگره و بڕیاره ل دوماهیا بهارا ڤێ ساڵێ شاهیا خوه بکهت. لێ ئهو سۆزێ ددهته دهزگرا خوه و نامهیهکێ ژی بۆ بابێ خوه ڤڕێدکهت کو، بتنێ ئهو دێ ڤێ گهڕێ ژی لگهل ههڤالێن خوه یێن پێشمهرگه چیته ناڤ کویراتیا باشوورێ کوردستانێ و ل زڤڕینێ دێ هێت شاهیا خوه دکهت. دهزگرا وی ژی دهستمالهکێ ب تبلێن خوه بۆ دنهخشینیت و دکهته دپاخلا وی دا و دبێژیتێ: بلا ئهڤه ههر لگهل ته بیت، دا ئهز ههر ل بیرا ته بم، ههتا تۆ دزڤڕی و ئهم شاهیا خوه دکهین.
حهسهن لگهل ههڤالێن خوه ب سهرپهرشتیا شههید محو گهودا، خوه بهرددهنه ناڤا باشوورێ کوردستانێ. پاشی ل دهڤهرا ئامێدیێ مستهفا مزووری و ههڤالێن خوه ژی دگههنه وان و ئهو دچن ههتا خوه دگههیننه دهڤهرا ئاکرێ – زێبارێ، ل وێرێ لگهل عادل مزووری و ههڤالێن وی ئێکدگرن و ههرسێ گرۆپ پێکڤه دبنه 36 پێشمهرگه.
شهڤهکێ ژ بۆ کارێن ڕێکخستنێ ئهو خوه بهرددهنه مشارا ناڤبهرا دینارتێ و نههلهی و بهرێ سپێدێ دناڤبهرا ههرسێ گوندێن بامشمش-گۆمانا و ئهرتوینێ ڕا خوه دگههیننه گهلیێ زێوه ل هنداڤی ڤان ههرسێ گوندان. ئهو تێشتا خوه ل وێرێ دخۆن و پاشی خوه دههلکێشنه چیایێ دۆستهکا بۆ هشارێ. دیاره ڕژێما داگیرکهرا بهعس ب ڕێیا هندهک سیخوڕان پێزانین ل سهر وان وهرگرتینه، لەوما هێزهکا زۆرا لهشکهرێ ئیراقێ ب ترۆمبێلان ژ دینارتێ تێته گوندێن ئهرتوینێ و گۆمانا و ڕاست بهرێ خوه ددهنه گهلیێ زێوه. دهمێ ئهو هێز دگههیته نێزیکی پێشمهرگهی، ئێدی دوژمن ب سهدان لهشکهران ژ ئاسمانان ژی ب ڕێیا ههلیکۆپتهران بهرددهته پشت پێشمهرگهی و وان د وی چیایێ ئاسێ وبلند دا دۆرپێچ دکهت. دهما لهشکهر نیزیک دبیت، پێشمهرگه دهست ل دوژمنی دوهشیتنیت و ئێدی شهڕهکی گران دهستپیدکهت و دوژمن ژ ئهرد و ئاسمانان ئاگری ل پێشمهرگهی دبارینیت. پێشمهرگه ژ بۆ شهڕکرن و خوهپاراستنێ بهڵاڤ دبن. حهسهن سهبری، مستهفا مزووری و سهید نوری چهمسهیدی دکهڤنه دگهلێک دا.
زێدەت گوت، هێزهکا دوژمنی بزاڤێ دکهت کو وی کومتێ بلندێ ناڤبهرا گهلیێ زێوه-ئهرتوینێ و دۆستهکا بگریت و ههرسێ پێشمهرگه ژی بزاڤێ دکهن بهری دوژمنی وێرێ بگرن، دا کو دوژمن ل سهر وان زاڵ نهبیت و ئهو بشهڕ وێرێ دگرن. لێ دگهل هندێ کو ئهو دگههنه وی کومتی، ههلیکۆپتهرێن دوژمنی وان دئێخنه بن ئاگرێ رۆکێتا و ڕهشاشا دۆشکێ. گوللهیهکا دۆشکا ههلیکۆپتهرێ پێ حهسهنی دهنگێڤیت و پێ وی دشکێنیت. پشتی ههلیکۆپتهر ل سهر وان سست دبن، ههردوو ههڤالێن وی نێزیکی 100 مترهکا وی دبهنه خوارتر و ل ناڤ تهڕاشهکێ ڤهدشێرن. ژ بهر کو ههموو ڕهخێن وان دوژمنه و ئهو نهشێن وی ڕزگاربکهن. ههردوو بزاڤێ دکهن کو خوه بگههیننه ههڤالێن خوه دا لگهل خوه بینن و بێن حهسهنێ بریندار ژ وێرێ رزگاربکهن. لێ ل وان دبیته شهڤ و تاری و دهڤهر ژی بۆ وان یا نهنیاسه. ژ برسا، خهوا، تێهنا و وهستیانێ ئهو ههردوو ژی ژێکڤهدقهتن و لێک بهرزه دبن.
سهید نوری ڕۆژا 3 ههڤالێن خوه دبینیت و نێزیکی 15 پێشمهرگا تێن ههتا کو بشهڤ دگههنه دهف حهسهنی، دبینن کو ئهو یێ شههید بووی. ئهو تڤهنگا وی ژی ل جهێ لێ هاتیه هنگافتن دبینن و ڕادکهن. پاشی ب تهڤرکهکێ ڕهزا ههر ل جهێ لێ شههیدبووی، نێزیکی 50سم ئهردی دکۆلن و حهسهنێ 21 ساڵیێ کو نهگهههشتی ببیته زاڤا، ههر ب جلک ڤه ل وێرێ ڤهدشێرن و تێن. دهزگرا کو ل سهر سنوورێ باکوور چاڤهڕێی شاهیا خوه و حهسهنی بوو، ههڤالێن حهسهنی مزگینیا ڕهش دگههیننه وێ.
ژ بهر کاودانێن شۆڕشێ و ئهنفال و دهربهدهر بوونێ، چ جارا مالباتا حهسهنی چ پێزانینێن دروست ل سهر جهێ ڤهشارتنا وی نهوهرگرتن. دیسان گهلهک تشتێن جودا جودا دهاتنه گۆتن.
کێستەی د درێژاهیا ئاخفتنێن خوە دا گوتژی، سهنتهرێ کۆماته یێ دێکۆمهنتکرنا دیرووکا شۆڕشێ پهرتووکا بیرهوهریێن کاک مستهفا مزووری چاپکری و بهڵاڤ بووی، کاک مستهفای تێدا ژی بهحسێ شههیدبوونا حهسهنی کربوو، لێ دیسان بدروستی ئهم نهشیاین جهێ گۆڕێ وی دهستنیشان بکهین. دیسان ئهڤ ساڵه کاک سهید نوری چهمسهیدی پشتی کو ژ ئهمریکا هاتیه کوردستانێ، دیسان مه وهک سهنتهرێ کۆماته ههڤپهیڤینهک لگهل کر و کاک سهیدی گهلهک بڕوونی بهحسێ ڤێ ڕوودانێ کر و مه بزاڤکر کو لگهل وی و کاک مهعروف کێستهیی پسمامێ شههیدی بچینه وێ دهڤهرێ، لێ دیاربوو ژ کو ئالیێ ئهمنی ڤه یا گونجای نهبوو، پاشی پشتی ب رێیا عومهر خهنسی، باپیر شێروانی و عهلی کادانی، ئهم شیایێن حهجی ئهحمهد ئهرتوینی پهیدابکهین کو ئاکنجیێ گوندێ ئهرتوینا نێزیکی جهێ ڕوودانێ یه و وێ ڕۆژا شهڕی ژی ئهو بخۆ شڤان بوو و کهفتبوو ناڤ شهڕی و پشتی 4-5 ڕۆژا چووبوو جهێ شهڕی دا کو بزانیت کانێ چ شههید، بریندار یان پێشمهرگێن ڤهقهتیای ل وارا نهماینه، ژ بهر کو وی دزانی شهڕهکێ گهلهک مهزن و گران هاتبوو کرن. دهمێ حهجی دچیت ئهو خوینا شههید حهسهنی دبینیت و پاشی گۆڕا وی ژی دبینیت. ئهو پهزێ خوه دبهته وێرێ و چهند جارا د سهر گۆڕی ڕا دهرباز دکهت، دا کو ئهگهر دوژمن بهێته وێ دهڤهرێ گۆڕی پهیدانهکهت، حهجی ئهحمهدی ب درێژی ئهڤ ڕوودانه بۆ مه ڤهگێڕا و گۆت ژی کو: شهڤا پشتی شهڕی ئهز ل گهلیێ زێوه ل بهر پهزی بووم. نیڤ شهڤ کهسهکی ئهز ژ خهو ڕاکرم. گۆته من: نانی بده من ئهزێ برسادا کهفتیم. ئهو پێشمهرگهیهکی بتنێ بوو. من نان دایێ و سهمتهک نیشا دا، کو ههمو جهـ دوژمنی گرتبوو، تنێ ئهودهر مابوو. من گۆته وی ڤێ سهمتێ بگره و ههڕه دێ ڕزگار بی، هۆسا بڕێکا حهجی ئهحمهدێ ئهرتوینی مه جهێ گۆڕێ شههید حهسهنی پهیداکر. رۆژا 30/10/2023 ئهز و کاک نجم الدین کێستهیی، مهعروف کێستهیی، محهمهدێ برایێ شههیدی، ئهم ژ دهۆکێ چووینه گوندێ ئهرتوینێ و دههمان رۆژێ دا، لگهل حهجی ئهحمهد ئهرتوینی و کوڕ و نهڤیێن وی، چووینه چیای و گۆڕا شههیدی هاته ڤهکرن و پاشمایێن تهرمێ شههیدی بهاریکاریا وان مه ئینانهدهر. مه ئینا ئهم هاتینه ئهرتوینێ و بشهڤ ماینه ل ماڵا حهجی ئهحمهدی. سپێدهیا 31/10/2023 مه ژ وێرێ ڤهگوهاست و ئینا، خهلکهکێ زۆر، ژ پێشمهرگێن دێرین و ڕیسپیێن دهڤهرێ و کهسوکارا ل ناڤبهرا ئهڤریکێ و ئێتویتێ پێشوازیا تهرمێ شههیدی کر و بڕێوڕهسمهکا ژ ههژی ل گۆڕستانا شاخکێ هاته ڤهشارتن.
ل بارا ههستیکێن شههیدی، ل گهل جلک و شووتکا وی وت، ئەو دهمێ بریندار بووی، دیاره بۆ ڤهگوهاستنێ د لهشێ وی ئالاندبوو. شووتک هێشتا یا دروست بوو.
دیسان دبهریکا وی دا شهیهکێ پرچی کو ددانێن وی کهفتبوون، لگهل قودیکهکا مهلههما نیڤیایێ، شیشهکهکێ ڤازهلینێ، شیشهکهکێ گولاڤێ و لگهل وێ دهستمالا کو دهزگرا وی بۆ نهخشاندی و ب دیاری دایێ، ئهڤه ههمی دبهریکا وی دا مابوون (هوون دشێن وێنێن وان تشتا لگهل ڤیدیویێن دهرێخستنا تهرمی ل خوارێ ببینن).
وهکی مه گۆتی دهما حهسهن شههید بووی، ئهو کوڕێ ئێکانهیێ دهیک و بابا بوو، لێ سوپاس بۆ خودێ 4 ساڵا پشتی شههیدبوونا وی ل ساڵا 1982 دهیبابێن شههیدی دبنه خودانێن کوڕهکێ دهلال و هێژا بناڤێ محهمهد.
محهمهدی ژی ئهو تشتێن مه دیارکرین کو لگهل شههیدی مابوون دگۆڕێ دا، لگهل دهستمالا دیاریا دهزگرا وی، وهک بیرهاتنا شههیدی ل دهف خوه ههلگرتن.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.