▪ سیاسهتا چارچوڤهیا ههماههنگی ( الاطار التنسیقی ) بهردهوام لاواز دبیت
عومهر توفی
……..
ههر ژ دهستپێکا دروستکرنا ئهڤێ هێزا شیعی ل ئادارا سالا ۲۰۲۱ بویه و ئهڤ هێزه دناف کومبونهکا نه چاڤهرێکری دا لژێر پیلانا هیلالی شیعی و ب سهروکایهتیا سهروكوهزیرێ بهری نوکه نوری مالکی هاته پێکئینان و لدیف ئهوان کورسکێن لایهنێن شیعی کۆ ل ههلبژارتنێن ل رۆژا ( ۱۲ / ٥ / ۲۰۱۸ ) ئهنجومهنێن نوینهرێن عێراقێ بدهستخوڤهئیناین و ههمان دهم سهروکوهزیزاێ ئهوی دهمی موستهفا کازمی بهشداربوویه دناف ئهڤێ کومبونێ دا و نها ئهڤ هێزه بویه گهڤ لسهر پروسێسا عێراقێ و ئایدولوجیا وهلاتی هاتیه پنپێکرن و سهروهریا وهلاتی رۆژ بۆ رۆژێ لاواز دبیت .
ب رێکهفتن کار لسهر دروستکرنا ئهڤێ هاوپهیمانیا شیعیه مهزههب هاتیه دروست کرن و دناف سهنتهرێ عێراقێ دا کار دکهن و ئهڤ هێزه د ئهنجام دا ههر بهردهوام بون لسهر کومبونێن نه فهرمی دیهری بون چاڤکێ میدیایی جونکی وان وهسا هزردکر کۆ نها دا پێگههێ وان یێ سیاسی ل عێراقێ دا توزهك لاوازه پێتڤی ناکهت ئهو هێزا خۆ لژێر چهتر و چارچوڤهیا سیاسهتا ئیرانێ بدهنه دیار کرن و وان ججارا شیان نهبون هوسا ب شێوهکێ ساناهی هێز و ستراتجیهتا هزرا خۆ یاا سیاسی و مهزههبی دیار بکهن تا کۆ ههلبژارتنێن پێش وهخت ل عێراقێ بهێنه ئهنجام دان کۆ بریار بوو ئهڤ ههلبژارتنه ل ئوکتوبهرا سالا ۲۰۲۱ بهێنه ب رێڤهبرن ..
ههمان دهم چارچوڤهیا ههماههنگی وهسا تێگههشتبوو ئهڤ پروسێسا نها عێراق تێدا دببوریت ل رویێ سیاسی و دیموکراسی …هتد لاوازه دهێته بکارئینان و دڤێت عێراق ژ ئهفی قالبی بهێته دهرێخستن و بکهفیته دناف قالبهکێ بهێزه دا و ئهڤ هێزا چارچوڤهیا ههماههنگی بهردهوام کار دگهل پروسێسا عێراقێ دکهت و ئارمانجا وان تهنها ئهو بویه پێگههێ عێراقێ بهرهڤ سیاسهتهکا سهربهخوو ببهن و بالانسێ هێزا سیاسی وهسا هاتیه پهیرهو کرن دا ئهڤ بالانسا هێزا سیاسی دناف ههمی لایهنێن سیاسی یێن بچیك و مهزن دورست بکهت بهس ههمان دهم چارچوڤهیا ههماههنگی ئهڤێ پێنگاڤێ ژیدا شکهستن تومار کر .
بهلێ دوماهیکێ کارتێکهرا ئهنتیکێن سیاسهتا چارچوڤهیا ههماههنگی وهسا د خراببون تا کۆ کاریگهریا مهزن کریه لسهر سهروهریا ئاخا عێراق و نها دا عێراقێ ب ههمی شێوهیا پێگههێ خۆ یێ باوهریێ ژ لایێ کومهلگهها نیف دهولهتی و نهتهوهیێن ئێکگرتی ژ دهستدایه بویه وهلاتهکێ لاواز ل ههمی رویانڤه جونکی ژبهر وان سیاسهتمهدار و سهرکردهیێن نها ب درستی نزانن جاوا کارلێکێ دگهل پروسێسا سیاسهتێ بکهن و بهرامبهری ڤان وهلاتێن جیهانی تعاملێ بکهن ..
و پشتی ل ئوکتوبهرا سالا ۲۰۲۱ ههلبژارتن هاتینه ئهنجام دان لایهنگرێن الاطار التنسیقی توشی شکهستنهکا مهزن بون بهرامبهر پێگههێ موقتهدا سهدر و ئهڤ شکهستنه سهرتاسهری عێراقێ دهنگڤهدانهکا مهزن لدیف خۆڤهئینا بهس پشتی شکهستنێ چارچوڤهیا ههماههنگی سیاسهتهکا نوی پهیرهوکر و کار لسهر چهسپاندنا ئهوی کاری دکر ئهوژی ب رێکا ههر ئێك ژ هادی عامری دگهل سهدری و نوری مالکی دگهل سهروک بارزانی و قهیس خهزعهلی دگهل سهروکێ پارتا تهقهدوم محمد حلبوسی کهفتنه دناف گفتوگویهکا دیهری و کویر و ئهڤ گڤتوگویه تهنها ژبهر هندێ بویه دا کۆ ئهو شکهستنا وان تومار کری ب هاریکاریا ڤان گفتوگویا بسهلمینین کۆ هێشتا هێزا وان یاا سیاسی مایه و لاواز نهبوینه بهس چ راستی بو وێ جهندێ نهبوو جونکی ههمی ههولێن چارچوڤهیا ههماههنگی شکهستن تومار کرن ..
“نها دا حکومهتا چارچوڤهیا ههماههنگی باجهکا مهزن ژ خهلهت و شکهستن خۆ ددهت “.
پشتی الاطار التنسیقی د ههمی ههولێن خۆدا شکهستن تومار کری رابون کار لسهر پروسهیا ئەلتەرناتیڤ ( بەدیل )کێ نویی گهریان جونکی چ رێك دن بهرسنگێ نهمان تهنها دادگهها فیدرالی و ب هاریکارا هیلالی شیعی ل عێراقێ و ئیرانێ ئهڤه تاکه رێك بوو بهرسینگێ چارچوڤهیا ههماههنگی دا کۆ خۆ ژ ئهڤێ ئاستهنگا مهزن خلاص بکهن و رێگرین و ئاستهنگان بو سهدری دروست بکهن دا موقتهدا سهدر ب هیچ شێوهکێ حکومهتهکا نشتیمانی پێکنهئینت و چارچوڤهیا ههماههنگی بههبوونا ۱۳۰ ئهندام پهرلهمانا جهێ خۆ د پروسهیا سیاسهتا عێراقێ دا بنهجهکرن وحکومهتهکا نوی هاته پێکئینان و سیاسهتا وان ههمی دهمان پێگههێ وان یێ سیاسی ب هێزا شیعی هاتیه نافکرن .
ئهڤا ناڤهاتی من دیار کری تهنها کورتیهك بۆ لسهر پروسێسا سیاسهتا وان جونکی ل نها دا حکومهتا چارچوڤهیا ههماههنگی باجهکا مهزن ژ خهلهت و شکهستن خۆ ددهت و تایبهت ئهو سیاسهتا ئهو بهرامبهری هاولاتیێن ههرێما کوردستانێ پهیرهو دکهن و نه جێبهجێکرنا برگهیێن ماددێ دهستوری و سیاسهتهکا وهسا سهلماندیه کو هاوشێوهیی سیاسهتا ( ئوتوکراتی ) حوکمی تاکەکەسی یه و ئهو سیاسهتا چارچوڤهیا ههماههنگی ل دادگهها فیدرالی ئهنجام ددهت بهرامبهری کوردستانێ ب هیچ شێوهکێ دیر نینه ژ دادگهها ثورة ئهوا سهردهمێ رژێما دکتاتوری صدام حسێن هاتیه بکارئینان .
سهروکوهزیز نها ل عێراق محمد شیاع سودانی ژ لایێ قهیس خهزعهلی سهروکێ هاوپهیمانی عصائب أهل الحق دهێته بکارئینان جونکی قهیس حهزعهلی پشتگریهکا تمام یاا کابینهیا سودانی دکهت .
نوکه دا نوری مالکی سهروکی دهولهتا یاسا گهڤێن ههلبژارتنێن پێش وهخت دکهت و نوری مالکی وهسا دایه دیار کرن دهستورێ عێراقێ ههمی شێوهیا رێکپێدایه و ئاماژه ب ئهنجام دانا ههلبژارتنێن پێش وهخت ل عێراقێ هاتیه دان و ههمان دهم دڤێت کهسانێن سیاسهتمهدار ب ریالیزمی ( واقگهری ) بدهنه دیار کرن ب هیچ شێوهکێ دهستورێ عێراقێ چهخت لسهر ئهنجام دانا ههلبژارتنێن پێش وهخت نه کریه تهنها ئهو بابهت دایه دیار کرن کۆ دڤێت شهش ههیڤا بهری ئهنجام دانا ههلبژارتنێن پێش وهخت دڤێت حکومهتا عێراق دهست ژ کار بکێشیت و بهێته ههلوهشاندن و دڤێت دهنگی ( دوو لسهر سێ ) یا پهرلهمانتارا ئهنجومهنێ نوینهرا بهێته پهرلهمان بهێته ههلوهشاندن و ئامادهکارێن تهمام بهێنه کرن بو ههلبژارتنان .
ئهو ههولێن نوری مالکی نها دا هاڤێشیت ل چارچوڤهیا لاواز کرنا کابینهیا محمد شیاع سودانی یه و ههمی ههولا ددهت جارهکا دی باوهریا لایهنێن عێراقی بهرهف خۆ رابکێشت جارهکا دی پوستێ سهروکوهزیران ب دهستخۆڤهبینیت و بیته سهروکوهزیرێ عێراقێ و تاکۆ باوهریا لایهنێن کوردی بهرهف خۆ راکێشیت و ههتا نها ههولێن نوری ههمی مالکی شکهستن ئیناینه .
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.