مە کوردان گەلەک داب و نەریتێن جوان هەنە کو ژ داب و نەریتێن مللەتێن دی د جودانە. ئەگەر ئەم داب و نەریتێن خۆ نەپارێزین، دێ ڕەهەند و دیرۆک و چاندا مە وندا بیت، لەوڕا دڤێت ب هەمی ڕەنگەکی پێکۆلا پاراستنا کەلتورێ خۆ بکەین، ب تایبەت (زمان، جلوبەرگ، خارنێن کوردی).
د نوکە دا، ژ بەر کو ئەم یێ دناڤ سیستەمێ گلۆبالیزمێ دا دژین، مەترسیێن سەر کەلتورا گەلەک بووینە، چونکی گلۆبالیزم ب دژی داب و نەریتێن مللەتانە، لەوڕا ژی ئەڤێ چەندێ کاریگەری کرییە لسەر جڤاکێ کوردی و حەتا ئاستەکی د ناڤ کوردان دا ئەڤ جورێن نەریتێن مە ئاماژە پێکری یێن بەرەڤ کێمبوونێ و نەمانی دچن، پێدڤیە ئەم وێ چەندێ زیندی بکەین و شانازیێ ب کەلتوور و داب و نەریتێژ خۆ بکەین، ب تایبەتی زمانێ کوردی.
هەبوونا پەیڤێن بیانی دناڤ ئاخفتنێن مە یێن ڕۆژانە کو گەلەک جارا د دەمێ ئاخفتنێ ل جهێ پەیڤێن کوردی ئەم پەیڤێن عەرەبی و ئینگلێزی ب کاردئینین. چەندین دەڤۆکێن ئاخفتنێ هەنە دناڤ زمانێ کوردی کو ئێک ژ ئێکی جوانترن و سادەتر و زەنگینترن لێ مخابن ئەم هەر پەنایێ بۆ پەیڤێن بیانی دبەین، ب تایبەت د نوکەدا کو هندەک کەس هزر دکەن هەکە پەیڤێن ئینگلێزی ب کارئینان ئەو ڕەوشەنبیرە. ئەگەر بڤی ڕەنگی بەردەوام بیت، ب مخابنی ڤە ئەم دێ چاندا زمانێ خۆ یێ شرین ژ دەست دەین و دێ بینە عەرەب و ئینگلیز. ب دیتنا من ئەگەرێ هاتنا پەیڤێن بیانی بۆ ناڤ جڤاکێ مە، دراما و ستران و خۆسەپاندنا وانە هەمبەر مللەتێ کورد.
هەروەسا جلوبەرگێن کوردی ژی د نوکەدا کێم دهێنە بکارئینان ژلایێ مە ڤە، ل جیهانێ هەمیێ بگەڕێ تو نابینی جل و بەرگ ژ یێ کوردان جانتر و ب ئەدەب تر، لێ ئەز نزانم بۆچی ئەڤ خەلکە جلکێن بیانیا دکەنێ، ئەز گەلەک جارا دبینم قورئان خوینێن مە دهێنە مێهڤان کرن ل وەلاتێن عەرەبی ئێکسەر دچن دشداشە و عەگالەکی دکەنە بەر خۆ، باشە برا تو بۆچی ب جل و بەرگێن مللەتێ خۆ ناچی کو بڤێ ڕێکێ ژی مللەتێ خۆ بۆ وان بدەیە ناسین؟ لەوڕا ب دیتنا من د نوکەدا جل و بەرگێن مە یێن کوردی ژی یێن بەرەف نەمانێ و عەیبەبوونێ ڤە دچن، هەتا یا وەلێهاتی قوتابیەکێ زانکویێ یان دکتورەک نەشێت ب جلکێن کوردی بچیتە دناڤ زانکویێ دا هەمی دێ ب چاڤەکی دی سەحکەنێ. ئەڤێن ل چیایان شەڕ بۆ ڤی مللەتی دکر و ئەم ئازاد کرین ژ دەستێ دوژمنا هەمی ب جلکێن کوردی بوون و وان شانازی ب جلکێن خۆ دکرن، بوچی ئەم ژی وەکی کوڕ و کچێن وان قارەمانان شانازیێ ب جلکێن خۆ نەکەین؟
ل سەدێن دەربازبووی، خوارنا کوردەواری وەک دەرمان ب کار دهات بو چارەسەرکرنا نەخۆشیان، لێ نوکە ل جهێ وان خوارنێن بیانی دهێنە خوارن کو بوینە ئەگەرێ دروستبوونا سەدان نەخۆشی و ئێشان. پتریا ڤەکۆلینێن پزیشکی ددەنە دیارکرن کو نەخۆشیێن گران ژ ئەگەرێ خارنێن نوکە نە ئەوێن ب نەساخلەمی دهێنە دورست کرن، هەجا دایکێن مە ڕۆژانە خوارنێن کوردەواری چێدکرن و کوڕێن وان هەمی شۆڕەشگێر بوون شەڕێ تۆپ و تەیارا دکرن ب چەکێ خۆ، نۆکە گەنجێن مە یێن خوارنا تەلەبی دکەن و یێن کەفتینە مال یێن نەشێن کارەکی بکەن. لەوڕا پێدڤیە جارەکادی بزڤڕینەڤە سەر ڕێبازا باب و باپیرێن خۆ و یێن دایک و خویشکێن خۆ کو زمانێ وان زمانەکێ سادە و ب ڕامان و زەنگین بوو هەروەسا جل و بەرگێن وان مۆرکا کوردایەتیێ پێڤە دیاربوو و خوارنێن وان دەرمان بوون کو ب مخابنی ڤە دنوکەدا کێم مال یێت هەین خوارنێ کوردەواری یێ چێدکەن ئەوژی هەیڤێ جارەکێ.
نڤیسەر کەعب سورچی
