عرفان عزیز
له ڕێکەوتی ١٥/٥/٢٠٢٥ سه‌رۆك بارزانی، وتارێكی پێشكه‌ش كرد و باسی گۆڕانكاری له ناوچه‌كه كرد، سه‌رۆك گوتی: “كێشه‌یه‌ك له ناوچه‌كه هه‌یه و شه‌ڕی گه‌وره به‌رێوه‌یه، و هیوادارین ده‌سه‌ڵاتدارانی عێراق هه‌وڵ بده‌ن عێراق تێكه‌ڵاوی ئه‌و شه‌ڕه
نه‌بێت”.
لە پاش رووخانی ڕژێمی سووریا به‌و شێوه خێرایه، كه‌س پێشبینیی ئه‌وه‌ی نه‌ده‌كرد كه شه‌ڕی راسته‌وخۆ له‌نێوان ئیسرائیل و ئێران رووبدات، شه‌ڕێكی به‌هێز كه ١٢ ۆژی پێچوو، له‌و شه‌ڕه‌دا قوربانییانی جه‌نگ له‌نێوان هه‌ردوولا ٦٢١١ كوژراو و بریندار بوون، له ئاستی شه‌ڕی سه‌ربازییش ئێران (٥٩١) مووشەکی بە ئاڕاستەی ئیسرائیل هاوێشتووە و (٦٧) یان لەناو شارەكان كەتوونەتە خوارەوە، به‌هه‌مان، شێوه ئیسرائیل ٦٠٠ ناوه‌ندی ئێرانی مووشه‌كباران كردووه، له‌كۆتایی جه‌نگیش به‌هێزترین چه‌كی (فرۆكه‌ی تارمایی B2 ) لەلایەن ئەمریکا به‌كارهێنرا بۆ لێدان له بنكه‌ی (فۆردۆی ئه‌تۆمی له ئێران).
بیرهێنانه‌وه‌ی ئه‌م ئامارانه بۆ خوێنه‌ر، بۆ ئه‌وه‌یە لە لایان ڕوونبێت كه ئاستی جه‌نگی هه‌ردوولا زۆر به‌هێز و گه‌وره بوو. هه‌رێمی كوردستان وه‌ك ناوچه‌یه‌ك، كه سنووری راسته‌وخۆی له‌گه‌ل ئێراندا هه‌یه و راسته‌وخۆ به به‌ركه‌وته‌ی جه‌نگ داده‌نرێت، خۆشبه‌ختانه توانی له‌و ئاماره مه‌ترسیداره‌ی جه‌نگ خستوومه‌ته روو، خۆی بپارێزێت و پرووشكی ئاگری به‌رنه‌كه‌وێت، ئه‌مه‌ش بۆ چه‌ند هۆكارێك ده‌گه‌رێته‌وه، كه ئه‌مانه‌ن:
یه‌كه‌م: دووربینی و حه‌كیمیی سه‌رۆك بارزانی، له‌وه‌ی جه‌نگ له ناوچه‌كه رووده‌دات و پێشووتریش هۆشداری دابوو، یه‌كێك له حیکمەت و دانایی سه‌رۆك ئه‌وه‌یه، كه خوێندنه‌وه بۆ داهاتووی گۆڕانکاری له ناوچه‌كه ده‌كات، جیا له‌وه‌ی كه كوردستانی پاراست له ئاگری شه‌ڕ، له‌هه‌مان كاتدا هۆشداری دابوو به سه‌ركردایه‌تیی عێراق كه ئه‌م وڵاته تێكه‌ڵاوی ئه‌و شه‌ڕه نه‌كه‌ن. ئه‌وه‌ی زۆر گرنگ بوو له شه‌ڕی ئیسرائیل و ئێران، كوردستان نه‌ك نه‌بووه به‌شێك له‌و جه‌نگه، به‌ڵكوو رۆڵی گرنگی بینی له سه‌قامگیریی ناوچه‌كه، به‌وه‌ی هیچ لایەنێکی سیاسی له سه‌رووی سیاسه‌تی ده‌وڵه‌ته‌وه كارێك نه‌كات كوردستان بخاته نێو به‌رداشی ئه‌و شه‌ڕەوه، واته جۆرێك له ئاماده‌كاریی باش هه‌بوو له ئاستی پارتە سیاسییه‌كان بۆ به ده‌مه‌وه‌هاتنی ئه‌و مه‌ترسییه‌ی سه‌رۆك بارزانی باسی كردبوو.
“دیپلۆماسیه‌تی سه‌رۆك بارزانی، له‌وه‌ی كوردستان خاوه‌نی دۆزی ره‌وای خۆیه‌تی، نابێته وه‌كاله‌تی شه‌ڕی ده‌وڵه‌تان و رێگاش نادرێت وه‌ك وه‌كیلی شه‌ڕ به‌كار بهێنرێت”
دووه‌م: هه‌رچه‌نده زۆر هه‌وڵدرا به‌بڕینی مووچه‌ی خه‌ڵكی كوردستان، پلانی دروستكردنی گێره‌شێوێنی و ئاژاوه له كوردستان دروست بكرێت و كوردستانیش ببێته به‌شێك له ئاریشەکانی ناوچه‌كه، به‌ڵام ئه‌م جاره خه‌ڵكی كوردستان پێش بڕیاری حكوومه‌ت و دامه‌زراوه‌كان، خۆیان رێگایان له‌و پیلانه گرت و نه‌یانهێشت بڕینی قووتی خه‌ڵك له به‌غداوه هۆكارێك بێت بۆ سه‌رهه‌ڵدانی توندوتیژی، واته گره‌وی نه‌یارانی كوردستان له‌سه‌ر تێكچوونی دۆخی كوردستان له‌لایه‌ن خه‌ڵكه‌وه پووچه‌ڵ كرایه‌وه.
سێیه‌م: دیپلۆماسیه‌تی سه‌رۆك بارزانی، له‌وه‌ی كوردستان خاوه‌نی دۆزی ره‌وای خۆیه‌تی، نابێته وه‌كاله‌تی شه‌ڕی ده‌وڵه‌تان و رێگاش نادرێت وه‌ك وه‌كیلی شه‌ڕ به‌كار بهێنرێت، گه‌وره‌ترین پره‌نسیب بوو كه پارتە سیاسیەکانی دیكه‌ش پێشوازییان لێكرد، ته‌نانه‌ت له ئاستی جه‌ماوه‌رییش ئاماده‌كاریی باش هه‌بوو، هۆشداریی باشیش هه‌بوو له‌وه‌ی كوردستان مه‌یدانی جه‌نگی هیچ لایه‌نێك نییه، به‌م شێوه‌یه هه‌رێمی كوردستان ئاگری شه‌ڕی له‌خۆی دوور خسته‌وه، ئه‌مه‌ش به هه‌وڵ و دووربینیی سه‌رۆك بارزانی بوو.
سه‌یر له‌وه‌دابوو كه ده‌وڵه‌تانی عه‌ره‌بی، كه به ئابووریی به‌هێزی جیهان ده‌ناسرێن، وه‌ك قه‌ته‌ڕ، کوەیت، به‌حرێن و سعوودییه به‌ده‌ر نه‌بوون له هێرشی مووشه‌كی، كه كۆتایی جه‌نگ ئێران بنكه و باره‌گاكانی ئه‌مه‌ریكای كرده ئامانج، به‌ڵام هیچ بنكه‌یه‌كی ئه‌مه‌ریكا له هه‌رێمی كوردستان نه‌كرایه ئامانج، واته تاكه شوێنێكی هاوپه‌یمانان- ئه‌مه‌ریكا له رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست هێرشی نه‌كرایه‌سه‌ر له كوردستان بوو.
ئه‌وه‌ی گرنگه، هه‌رێمی كوردستان وه‌ك هه‌رێمێكی ناده‌وڵه‌تی رۆڵێكی گرنگی بینی و وه‌ك ده‌وڵه‌تێكی خاوه‌ن سیاده مامه‌ڵه‌ی كرد، بۆیه گه‌لێكی ئاشتیخواز و سه‌ركردایه‌تییه‌كی گه‌وره‌ی وه‌ك سه‌رۆك بارزانی، به‌هێزترین بژارده‌ن بۆ ئۆقره‌یی و سه‌قامگیریی سیاسی و ئه‌منیی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست، ئێستاش ده‌ستپێشخه‌ری و كۆبوونه‌وه‌ی هه‌ولێر و به‌غدا له‌پێناو چاره‌سه‌ری گرفته‌كان، هه‌ر له چوارچێوه‌ی ئه‌و به‌رپرسیاریه‌تییه‌ن كه كوردستان پێی وایه ناكرێت فاكته‌ری خراپ بێت، به‌ڵكوو ده‌بێت ناوه‌ندی ئه‌رێنی و چاره‌سه‌ریی بێت، به‌دڵنیاییه‌وه ناكرێت ئه‌وه‌مان لەبیر بچێت كه سیاسەتی حه‌كیمانەی سه‌رۆك بارزانی نه‌بوایه، ده‌مێك بوو كوردستان ده‌بووه به‌شێك له به‌رداشی جه‌نگ، به‌پێوه‌ری ئه‌وه‌ی كه دراوسێكانی ئه‌م دوو ده‌وڵه‌ته تێوه‌گلاون له‌م جه‌نگه، ئه‌وه‌تا لوبنان به‌شێك بووه له جه‌نگ، سووریا به‌هه‌مان شێوه، ئاگری جه‌نگ تائێستا له غه‌ززه هه‌یه، یه‌مه‌ن به‌هه‌مان شێوه، عێراقیش به‌ربژێره بۆ ئه‌و جه‌نگه، له‌كاتێكدا كوردستان تائێستا دوور بووه له ئاگری جه‌نگ، هه‌رچه‌نده هه‌وڵی زۆر درا به‌وه‌ی له رێگای جیاوازه‌وه په‌لكێشی جه‌نگ بكرێت، به‌ڵام قه‌ت ئه‌و پێشكه‌وتنه‌ی كوردستان كه به ٣٠ ساڵ به‌ده‌ست هاتووه، به پیلانی دوژمنان له یارییه‌كی له‌وشێوه‌یە تێوه‌ناگلێت. ئەوەی ماوە بڵێم جەنگ لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست کۆتای پێنەهاتووە، گرنگە هەموو لایەنەکان بەردەوامبن، لە سیاسەتی دروستی خۆییان بەردەوامبوونیان لە پاراستنی خاکی هەرێم لە جەنگ و وێرانکاری.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.