▪ “تیک تۆک و ژناڤ برنا جڤاکی”

سالار ئێقبال
تیکتۆک چیە؟
تیک تۆک تورەکا جڤاکییە ل سالا ٢٠١٦ ژلایێ کۆمپانیەکا تەکنەلۆژی یا چینی ڤە هاتیە دامەزراندن.
ب کورتە ڤیدیویا بەرنیاس بوویە، دەستپێکێ ڤیدیویێن تا ١٥ چرکەیی کورت دهاتنە بلافکرن، بکارهێنەرێن ڤێ تۆرێ تا نوکە گەهشتییە نێزیکی دوو ملیار بکارهێنەران و ملیارەک بکارهێنەرێن چالاک یێن هەیڤانە.

کورد چاوا ڤی پڕۆگرامی بکار د ئینن؟
کوردستان ژی وەکی هەر دەڤەرەکا دی یا جیهانی بێ بەش نەبو ژ باشی و خرابیێن ڤی پڕۆگرامی لێ هەر هزار خرابیا ئێک باشی هەبوویە!. ژ سالا ٢٠١٦ تا ٢٠٢٠ تیک تۆک ل کوردستانێ هەبوو لێ ب رێژەیەکا گەلەک کێم. لێ ل سالا ٢٠٢٠ و تا نوکە ب شێوەیەکێ بەرچاڤ و بلەز خەلکی بکار ئینا و بێی هەبوونا هیچ سانسۆرەک و رێکارەک.
ئانکو زارۆکەک بکاربینیت و پۆستەکی بلافبکەت ئەگەر هەیە هەمی کوردستان و جیهان ببینیت چونکی سیاسەتا ڤی پڕۆگرامی ئەوە بێی هەبوونا چ سنورا پوست بگەهنە هەمی بینەر و بکارهێنەرا.
(تیک تۆک تورەکە ژ کورتە ڤیدیویا پێکدهێت یێن سروشتی و بەهرەمەندیی و زۆر کارێن دی یێن ب مفا. لێ ب مخابنی ڤە ل کوردستانێ ئەڤ میکانزمە ژدەست دایە و بوویە جهێ خەبەر و ئاخفتنێت نەشرین و کرێت و دیری ئەخلاق و داب و نەریتێن کوردی)
“ئەگەر بێژین ئەڤە جیلێ تیک تۆکی نە دبیت ئەم خەلەت نەبین د وێ گوتنێ دا”
ژبەرکو د وەختەکی دا کو دڤێت سەرنجا مە لسەر نەوەیێ داهاتی بیت و ب جوانترین شێواز پەروەردە بکەین بەلێ “نەوەیێ نوکە نەوەیێ تیکتۆکی نە”
ژبەرکو روژانە چ ببینیت یان گوهلێببیت روژا پاشتر وێ رەفتارێ یان ئاخفتنێ بەرامبەر ئێکودو بکاردئینن.
ڤەکرنا لایفان د ڤێ تۆرێ دا و کرنا هەڤرکیا و گوتن و خەبەر و ئاخفتنێت نەشرین ئێکە ژ ئەگەرێن سەرەکیی. ژبلی کو سەدان کێشێت کومەلایەتی چێکرینە، بوویە ئەگەر کو جڤاک و نەوەیێ داهاتی پەروەردەیەکا دیر ژ ئەخلاق و نەریتێ کوردی وەرگریت. و بتایبەت دیاردا ڤەکرنا لایفان دناڤ کوردان دا کو گەلەک یا بەربەلاڤە دناڤ ڤێ تۆرێ دا ژبو بدەستڤەئینانا برەکا پارەی ب هزاران خەبەر و کریارێن کرێت دهێنە گوتن و کرن.

تیک تۆک ل کیژ وەڵاتان هاتیە بلۆککرن؟
تیک تۆک، ل ڤان دەولەتان هاتییە بلۆککرن (هندستان، روسیا، ئەندەنوسیا، بەنگلادیش، ئوسترالیا، ئەمریکا) لێ ب رێکێن VPN دهێتە بکارئینان بەس ب رێژەکا کێم.
سەرەرای بلۆککرنا ڤی پرۆگرامی د ئامیرێن حکومی یێن ڤان وەڵاتان ( حکومەتا کەنەدا – کۆنگرێسێ ئەمریکا – پەرلەمانێ ئەوروپا) کو بریار لسەر هاتیە دان.

چارەسەری چیە؟
چارەسەری.
١- دانانا سانسۆرەکا بهێز لسەر ڤی پڕۆگرامی ژبو کێمکرنا ڤان دیاردان و پاراستنا زاروکێن مە و داهاتوویێ وەڵاتێ مە.
٢- دانا هوشدارییێن بەردەوام ژلایێ جهێن شولەژێ لسەر کەنال و پەیجان بو دایک و بابان کو هشیاری زارویێن خو بن و نەهێلن ڤی پرۆگرامی بکاربینن.
٣- داخوازێ ژ حکومەتا هەرێما کوردستانێ دکەین ب تایبەت “جەنابێ وەزیرێ ڤەگوهاستن و گەهاندنێ کاک ئانۆ جەوهەر” چارەسەریەکا ریشەیی ژبو ڤی بابەتێ گرنگ ببینیت و بهێتە کۆنترولکرن.
٤- هیڤیە هەر ئێک ژلایێ خووڤە موبایلێن زارویێن خو کونترۆل بکەن دا کو پاراستی بن ژ ڤان کریارێن کرێت و ل داهاتی مە نەوەیەکێ ساخلەم هەبیت.

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.