▪  جڤاک و رەوشەنبیری یا یاسایی

(نڤێسین // رێناس خالد کوچەر)ـــ

ئەگەر ئەم تەماشەی جڤاکێ خوو بکەین ب دێ بینین پرانییا تاکە کەسێن دناڤا ڤی جڤاکی دا کێشەیا نەبونا رەوشەنبیری یا یاسایێ یا هەی .ئەگەر ئەم پێناسەکێ بدەینە ڤی تێگەهی ب دیتنا من ئەوە کو
تاکە کەس هزر دهەبونا یاسایێ دا بکەت و هەست ب پیگیربون و بەرپرسیارەتییا خوو بەرامبەر یاسایێ بکەت هەروسا زانین لسەر سزای هەبیت ژبەری ئەنجامدانا تاوانێ یان سەرپێجییێ.
ئەگەر ئەم ڤێ تێگەهی لسەر پرانییا تاکە کەسێن دناڤا جڤاکێ خودا هەلسەنگینین دێ بینین کوو ئەگەر نەبێژین ج ژ ڤان خالێن د تێگەهێ رەوشەنبیری یا یاسایێ دا هەین یێن مە پێناسەکری لدەڤ نینن دشێن بێژین نیڤا وان ئەم لدەڤ نابینین، کو ب راستی ژی ئەڤ جەندە کاریگەرییەکا نەرێنی یا مەزن دناڤ جڤاکی دا پەیدا دکەت ؛ژبەر کو ئەگەر تاکە کەس هزر د هەبوونا یاسایێ دا نەکەت ئەم پێشبینیا ج بکەین ژڤی کەسی بوو ئەنجامدانا هەر جورە تاوانەکێ یان ئەگەر تاکە کەس هەست ب بەرپرسیاربونا خوو نەکەت بەرامبەر یاسایێ دێ جەوا رێکخستن دناڤا جڤاکەکێ پر ژ بیروبوجونێن جودا جودا دا هەبیت وپێش بکەڤیت . یان ئەگەر تاکە کەس زانین لسەر وی سزای نەبیت یێ کو هاتی دانان بوو هەر تاوانەکێ و سەرپێجیکرنەکێ دێ جەوا ل دادگەهـێ سەلمینیت یێ بێ ئاگەهە لسەر وێ تاوانێ یان،وی سزایی. بێ گومان دهەر جڤاکەکێ دا ئەگەر رەوشەنبیری یا یاسایێ ل دەڤ خەلکەکی نەبیت ئەو جڤاک دێ جڤاکەکێ ئالوز و خودان کێشەبیت .ب دیتنا من پرانییا وان کێشەیێن ئەڤرو دناڤا جڤاکێ مەدا هەین، دزڤرن بوو نەرەوشەنبیری یا پرانیا تاکە کەسێن جڤاکی دا لدور یاسایێ . ئەگەر ئەم بێن نمونەکا هەرە بەربەلاف بینین لسەر ڤێ جەندێ ئەوە کو مەهانە جەندین کەس دهێنە دادگەهـکرن لسەر تومەتا خەلەت بکار ئینانا ئامیرێن پەیوەندیێ. گەلۆ ئەم پسیار بکەن ئایە ئەم هاتینە ئاگەهدارکرن لسەر ڤێ تاوانێ؟ ج پێ نەڤێت بەلێ ،ئایە ئەم هەمی ئامیرێ پەیوەندییێ بکاردئینین ؟بەلێ ، ئایە ئەم هەمی هەمبەری ئەنجامدانا تاوانێ نە ؟ بەلێ . پا ل ڤی دەمی پێدڤیە هشیاربین!
دەمێ کو جڤاک دهێت ئاگەهدارکرن لسەر نەیاسا بونا رەڤتارەکێ ل وی دەمێ جڤاک پێدڤییە پێگیر بیت ب ڤێ بریارێ و یاسایێ ، ئەگەر تاکە کەس یێ ئاگەهداربیت و وێ رەڤتارێ ئەنجام بدەت ل وی دەمێ یاسایی ژی ب ئەرکێ خوو دزانیت ڤی کەسی سزای بدەت . لێ ئەگەر تاکە کەسی رەوشەنبیریا یاسایێ لدەڤ هەبیت بێ گومان وێ رەڤتارێ ناکەت .لڤێرێ پێدفیە ئاماژێ بدەم هندێ نەهەر کەسەکێ رەڤتارەکا نەیاسایی کر ئەو کەسەکە ج رەوشەنبیری یا یاسایێ لدەڤ نینە ونەبویە ،نەخێر لێ دبیت لدەمێ ئەنجامدانا وێ کریارێ هزرکرنا وی ب راوەستیت وهزر ل پشتی رویدانێ نەکەت .هەلبەت ئەڤە ژی دزڤریت بوو لاوازی یا هزری و هزرکرنێ دا .
لەوا یا پێدڤییە لسەر هەرتاکە کەسەکی دناڤا هەر جڤاکەکی دا و هەر ل دەم و جهەکێ هەبیت هەست ب یاسایێ بکەت و هەردیسان خوو ژوێ هزرێ دیر بێخیت یاکو د مێشکێ پرانییا مە دا هاتییە سپاندن کو هەردەما مە هزر د یاسایێ دا کر وێنێ زیندان و تاوان و پولیسان وسزایی لبەر جاڤێن مە بێت نەخشەندن پێدڤیە هەر ئێک ژ مە وەسا د یاسایێ بگەهیت و بینیت کو بێ یاسا ژیان دێ گەلەکا ئالوز بیت و،ب هەبونا یاسایێ ژیان یا جوان و رێکخستی یە.
هەروەسا پێدڤییە لسەر دەیک و بابان روژانە زاروکێن خو ئاگەهدار بکەن کو خوو دیربکەن ژ هەر کار و رەڤتارەکا خراب .هەروسا پێدڤیە لسەر هەر نڤیسەرەکێ تایبەت نڤیسەرێن یاسایێ کوو پەرتوکێن یاسایێ و یێن گرێدای ب وان تاوان و رەڤتارێن روژانەیێن تاکە کەس توش بیتێ بەلاڤبکەت کو مخابنی ڤە ئەڤە تایبەت ل بادینان یا کێمە یان ژی گوتار و سمینار بەردەوام بهێن دان ژبوو تاکە کەسێن جڤاکیدا ، داکو بزاڤا رەوشەنبیری یا یاسایی مکوم بیت دناڤا خەلکەکی دا .
فێربوون و زانین وتێگەهشتنا یاسایی ئەرکەکە لسەر ملێ هەر تاکە کەسەکێ دناڤا جڤاکی دا ژبەر کو هندیکە یاسایە گرنگیێ ب نەزانینا تاکە کەسی ناکەت لدور یاسایەکێ پشتی بهێت بەلافکرن بەلکو پێدڤیە لسەر تاکە کەسی ئەو بخوو لدیڤ بجیت و زانین لسەر هەبیت دا توژی ج رەڤتارێن نەدرست و دژی یاسایێ نەبیت.هەر وەکو یاسا بخوو دبێژیت (الجهل بالقانون لیس لە عذرا)

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.