▪  خاندنه‌ك بۆ په‌رتووكا جامی یا ئاكرێ

په‌رتووكا (جامى یا ئاكرێ) ژ چ پێک دهێت ؟

جامی یا ئاکرێ ژ دوو به‌رگان پێكدهێت و (1302) لاپه‌ره‌، به‌رگێ ئێكێ (642) لاپه‌ره‌ و به‌رگێ دوویێ (660) لاپه‌ره‌ و ژ (6) چاپته‌ران پێك دهێت

ئازاد مستەفا نڤیسەرێ پەرتووکێ بۆ ئاکرێ نیوز دیارکر کو جامیا ئاکرێ پێک دهێت ژ چەندین چاپتەران پێک دهێت ژوانا..

چاپته‌رێ ئێكێ: بیاڤێ دیرۆكی بخوڤە دگریت و ناڤه‌رۆكا ڤى چاپته‌رى پێكدهێت ژ: ده‌ستپێكا قه‌زابوونا ئاكرێ ،ئاكرێ ژلایێ جۆگرافى ڤه‌، قه‌زا ئاكرێ و كورتییه‌كا جیۆلۆژى، باژێرێ ئاكرێ و كورتییه‌كا دیرۆكى، چه‌ند بوویه‌ر و رویدان، ئاكرێ و ئۆل و ئایین، چاندنا ئاكرێ و كورتییه‌ك ، باژێرێ ئاكرێ و كورتییه‌كا په‌روه‌رده‌یى، رۆلێ ئاكرێ دپروسه‌یا چاندا كوردى دا ، ناڤێن ئاكرێ كو ژ 12 ناڤان پێكدهێت، تاخ، كولان ، كورك هەروەها جهـ و شوین كو تێدا گه‌له‌ك ناڤێن جهێن ئاكرێ هاتینه‌ دیكویمێنتكرن یێن هه‌ر سێ ئایینان و هه‌تا ئایینى زراده‌شتى ژى، كو گه‌له‌ك ژوان ناڤان نوكه‌ نه‌ماینه‌ و یێن به‌زربووین و مه‌ ساخكرنه‌ڤه دگەل بازار و قه‌سر و ته‌لار پێک دهێت.

هەروەها چاپته‌رێ دوویێ پێک دهێت ژبو بیاڤێ شینواری هاتییە تەرخانکرن، ئه‌ڤ چاپته‌ره‌ ڤان بابەتان بخوڤە دگریت: شوینوار و هه‌ر دوو كه‌لهێن دێرین، ئاش ، شكه‌فت ، گر ، گۆرستان ، خه‌ل و پران بخوڤە دگریت.

دیسان نڤیسەرێ پەرتوکێ دیارکر ژی چاپته‌رێ سێ یێ ژی بۆ تۆبۆگرافیا ئاکرێ هاتییە تەرخانکرن، ئه‌ڤ چاپته‌ره‌ پێكدهێت ژ جهێن گه‌شتیارى ،چیا و شاخ ، كانى کو پتر ژ ( 120) كانیا بخوڤە دگریت دیسان جۆك، شیڤ، ره‌ز و باخ، زه‌ڤى ، گه‌لى ، دول و نهال، كه‌ڤر و به‌ر ، رێك. كونێن ناڤدار و دێرین پێک هاتییە .

ددەربارێ چاپته‌رێ چارێ: ژ زانا و ناڤداران؟پێکدهێت و ئه‌ڤ چاپته‌ره‌ پێكدهێت ژ زانا و نڤیسكار و تۆره‌ڤان/ مه‌ ل ده‌ستپێكا هه‌بوونا باژێرڤانیا ئاكرێ هه‌تا سالا (1950)ێ داینه‌ نیاسین.
ژوا چه‌ند نڤیسكار و كه‌سایه‌تیێن فه‌له‌یێن ئاكرێن، كو لده‌رڤه‌ى ده‌ڤه‌را ئاكرێ دبه‌رنیاسن و ل ناڤخۆیێ ئاكرێ ژى نه‌ دبه‌رچاڤن هەروەها شێخ كو چه‌ند گۆرستان بناڤێ وان هه‌نه‌ دگەل روى سپى و كه‌سایه‌تى، روى سپى و كه‌سایه‌تى و ناڤدارێن جوهى و فه‌له‌یێن ئاكرێ، ئه‌ڤى و به‌رنیاس، هونه‌رڤان، شێت و دین .

هەڤدەم چاپته‌رێ پێنجى هاتییە تەرخانکرن بۆ بیاڤێ كه‌لتووری ، ئه‌ڤ چاپته‌ره‌ پێكدهێت ژ پیشه‌ ، كار و نه‌ریتێن كه‌ڤنار ، خارنگه‌ه و چایخانه‌، خوارن ، یارى ، سه‌ربوور و سه‌رهاتى ، ئاڤكێش یانكو (ئاڤیڤان)، چاره‌سه‌رییا نه‌ساخییان ب هند داب و نه‌ریتێن كورده‌وارى، ناڤێن چه‌ند ئێش و ده‌ردا ، داب و ره‌وشت و تیتال، ژنئینان ، مرن و رێوره‌سمێن رێزگرتنا مرى، سه‌ره‌دانێن جڤاكى، زباره‌ ،چه‌ند په‌یڤ و قسه‌یێن ده‌ڤۆكێ ئاكرێ كو نێزیكى (435) په‌یڤ تێدا هاتینه‌ تۆماركن.

چاپته‌رێ شه‌شێ و دۆماهیێ: ژ ئه‌لبۆمەکا وێنه‌یان پێک دهێت.
دڤى چاپته‌رى دا به‌حسى هژماره‌كا هونه‌رمه‌ندێن فۆتۆگرافى كریه‌ و وێنه‌ییێن وان یێن كه‌ڤنار و نوى تێدا هاتینه‌ دیكیومێنتكرن، كو هنده‌ك ژوان وێنه‌یان بۆ جارا ئێكى یه‌ دپه‌رتووكا جامى یا ئاكرێ دا دهێنه‌ به‌لاڤكرن.

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.